1.Kozacy była to wolna ludność różnego pochodzenia, która zamieszkiwała leżące nad Dzikimi Polami. Żyli tam chłopi ukraińscy, jak również polscy i rosyjscy, ubodzy mieszczanie, drobna szlachta i zwykli awanturnicy. Kozacy byli zapraieni w walce co wykorzystywali władcy Rzeczpospolitej w obronie granic przed Turcją
2.na początku XVII napięcie między szlachtą a kozakami napięcie rosło. Sejm zmniejszył liczbę kozaków rejestrowych. Szlachta narzucała kozakom pańszczyzne, by odrabiali pańszczyzne na ich poszeżających się majątkach. Byli zmuszani do porzucenia prawosławia
3.1648-wybuch powstania na czele którego stanął Bohdan Chmielniecki, zwycięstwio kozaków pod Korsuniem i pod Żółtymi Wodami ( jeszcze nad Płowicami)
1649- ugoda w Zborowie
1651-bitwa pod beresteczkiem
1654-ugoda w Perejasławiu
Ukraina została podzielona między Rzeczpospolitą i Rosję
