Po odepchnięciu Niemców od Moskwy Stalin postanowił podporządkować sobie Polskę. W 1943 r. utworzył Związek Patriotów Polskich – zalążek komunistycznych władz polskich. Odkrycie masowych grobów w Katyniu posłużyło mu za pretekst do zerwania stosunków z Polską. Na początku 1944 r. powstał komunistyczny podziemny parlament nazwany Radą Jedności Narodowej. W lipcu 1944 r. obie te organizacje powołały PKWN, który wydał manifest zapowiadający m.in. uregulowanie granic wschodnich.