wybierz 3 przywileje, które najbardziej wzmocniły pozycję szlachty w państwie i osłabiły pozycję króla. Odpowiedz uzasadnij

Odpowiedź :

Odpowiedź: liczę na naj powodzenia z przepisywaniem :)

Data Miejsce Wystawiający Postanowienia

5 maja 1228 Cienia Władysław III Laskonogi Przywilej z Cieni dla Małopolski: potwierdzenie rozbicia feudalnego; pierwszy znany przywilej ziemski dla rycerstwa polskiego – zachowanie praw słusznych i godnych podług rady biskupów i baronów... wykluczając uciski i nienależne podatki.

1 września 1291 Lutomyśl Wacław II Przywilej lutomyski dla Małopolski: urzędy dla miejscowych; żołd dla rycerzy; nienakładanie nowych podatków.

1355 Buda Ludwik Węgierski Przywilej budziński – za uznanie za dziedzica tronu: zniesienie stacji; wynagrodzenie za wyprawy zagraniczne.

17 września 1374

(1381 dla duchownych) Koszyce Ludwik Węgierski Przywilej koszycki – wzrost pozycji szlachty; decydujący głos szlachty; ustalał maksymalny podatek 2 grosze za łan; król zobowiązał się wykupić szlachtę z niewoli; ustalono, że urząd nie będzie obsadzany obcokrajowcami. W zamian za to jedna z jego córek miała zasiąść na polskim tronie.

1387 Wilno Władysław II Jagiełło Dla katolickich bojarów Litwy: gwarancja dziedzicznego posiadania ziemi; zwolnienie z osobistych świadczeń na rzecz władcy.

1388 Piotrków Władysław II Jagiełło Przywilej piotrkowski-Potwierdzenie poprzednich; 3 grzywny za kopię w wyprawie zagranicznej.

23 lipca 1422 Czerwińsk Władysław II Jagiełło Przywilej czerwiński – za udział w wojnie z Krzyżakami: nietykalność majątkowa bez wyroku sądowego; król nie może bić monety bez zgody rady królewskiej; sądy sądzą według prawa pisanego; nikt nie będzie równocześnie starostą i sędzią ziemskim (oddzielenie władzy wykonawczej od sądowniczej).

28 października 1423 Warta Władysław II Jagiełło Statut warcki – za tron dla potomków: szlachta mogła usuwać „krnąbrnych i nieużytecznych” sołtysów; ograniczenie wychodźstwa chłopów z ziemi; taksy wojewodzińskie – ceny produktów rzemieślniczych ustalane przez wojewodę.

4 marca 1430 i 9 stycznia 1433

(25 kwietnia 1425) Jedlnia i Kraków

(Brześć Kujawski) Władysław II Jagiełło Przywilej jedlneńsko-krakowski – miał na celu przedłużenie panowania dynastii Jagiellonów w Polsce: nietykalność osobista bez wyroku (neminem captivabimus nisi iure victum); prawa polskie na ziemie ruskie; tylko szlachcic mógł zostać dostojnikiem kościelnym; (pierwotnie król odrzuca przywilej brzeski).

1454 Cerekwica Kazimierz IV Jagiellończyk Przywilej cerekwicki. Za udział szlachty w wojnie trzynastoletniej dla Wielkopolski: niezwoływanie pospolitego ruszenia, nie nakładanie nowych podatków i nowych praw bez zgody sejmików; zaostrzenie kar za ucieczkę ze wsi; usankcjonowanie pragmatyki stanowych sądów ziemskich; anulowany.

1454 Nieszawa Kazimierz IV Jagiellończyk Łącznie z poprzednim to przywileje cerekwicko-nieszawskie – za udział szlachty w wojnie trzynastoletniej, dla Wielkopolski (12 listopada) i Małopolski (11–12 listopada): niezwoływanie pospolitego ruszenia, nienakładanie nowych podatków i nowych praw bez zgody sejmików; zaostrzenie kar za ucieczkę ze wsi.

1456 Korczyn Kazimierz IV Jagiellończyk Możni danej ziemi mają głos w sprawie losów tej ziemi.

27 lutego 1493 Piotrków Jan I Olbracht Zaostrzenie kar wobec przestępców; zakaz ingerencji kościelnej w sądy świeckie; dwuizbowy sejm; chłop mógł opuścić wieś dopiero po uregulowaniu wszystkich powinności względem pana; potwierdzenie wcześniejszych przywilejów.

26 maja 1496 Piotrków Jan I Olbracht Przywilej piotrkowski z 1496 – za udział szlachty w wyprawie na Mołdawię: brak ceł na towary dla siebie lub w swoich dobrach wytworzone; tylko jeden chłop mógł opuścić wieś w ciągu roku; zakaz kupowania ziemi przez mieszczan; taksy wojewodzińskie na towary miejskie.

25 października 1501 Mielnik Aleksander Jagiellończyk Przywilej mielnicki – cała władza w ręce senatorów, król jedynie przewodniczącym senatu; niewykonanie poleceń senatu przez króla zwalniało z wierności względem jego osoby.

1504 Piotrków Aleksander Jagiellończyk Kontrola senatu i sejmu nad nadawaniem dóbr koronnych; określenie organizacji i kompetencji najwyższych urzędów koronnych i dworskich, tzw. ministeriów (marszałków, podskarbich i kanclerzy); zakaz łączenia w jednym ręku dwóch (lub więcej) urzędów.

1505 Radom Aleksander Jagiellończyk Konstytucja nihil novi (nic nowego) – nowe prawa tylko za zgodą senatu i izby poselskiej; anulowanie przywileju z 1501; gwarancja wolnego wyboru urzędników sądowych; niepociąganie spraw świeckich pod trybunały duchowne; zakaz stanowienia ceł prywatnych.

1518 Toruń Zygmunt I Stary Król zrzekł się sądzenia sporów między panami świeckimi i duchownymi a ich poddanymi.

1520 Bydgoszcz Zygmunt I Stary Wobec wojny z zakonem: pańszczyzna min. jeden dzień w tygodniu; swoboda żeglugi na Wiśle; ograniczenie praw sądów miejskich gdy sprawcą był szlachcic.

1538  Zygmunt I Stary Zakaz usuwania szlachty z urzędów przez króla

Viz Inne Pytanie