"Zemsta" Aleksandra Fredry

biografia pisarza, geneza, określić rodzaj i gatunek literacki, czas i miejsce akcji, bohaterowie, wydarzenia, wątki główne i poboczne,

zagadnienia: kompozycja, komizm sytuacyjny, postaci i słowny, problematyka utworu

chciała bym z tego (krótką) notatkę z wyjaśnieniami do każdego zagadnienia. proszeeeeee


Odpowiedź :

Aleksander Fredro - polski komediopisarz, pamiętnikarz, poeta, ziemianin, oficer, wolnomularz, tworzył w epoce romantyzmu. Uważany jest za najwybitniejszego komediopisarza w historii literatury polskiej. Urodzony w 1793 roku w Surochowie.

W 1828 r. studiując dokumenty związane z historią świeżo otrzymanego majątku, Fredro natrafił na akta procesowe właścicieli zamku odrzykońskiego z pierwszej połowy XVII wieku: Piotra Firleja i Jana Skotnickiego. Ich historia stała się inspiracją do napisania Zemsty.  Pierwsze wydanie książkowe (w zbiorze dzieł Fredry) miało miejsce w 1838 roku we Lwowie. Oba rękopisy dramatu przechowywane są w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu.

,,Zemsta'' jest komedią, gatunkiem dramatycznym. Akcja Zemsty rozgrywa się na początku XIX w. w ciągu jednego dnia, na zamku. Akcja toczy się wokół trzech wątków: zatarg Cześnika z Rejentem, miłość Wacława i Klary, małżeńskie zamiary Raptusiewicza.

kompozycja - układ elementów świata przedstawionego: bohatera, czasu, przestrzeni, układu zdarzeń, nadawcy, odbiorcy. Jest to sposób, w jaki zostaje ułożony materiał, składający się na dzieło literackie. ( Zemsta składa się z IV aktów podzielonych na sceny. Akcja wydarzeń rozgrywa się w ciągu jednego dnia i koncentruje wokół trzech spraw - wątków: - zatargu Cześnika z Rejentem - główny konflikt, ... Akt IV kończy się sceną pogodzenia się Rejenta z Cześnikiem. )

Komizm:

  • Sytuacyjny – polega na bawieniu widza spiętrzeniem niefortunnych i niezwykłych wypadków, wymuszających na bohaterze zachowanie śmieszne i komiczne. ( podczas kłótni Cześnika z Rejentem o mur, zakończonej okrzykiem Macieja Raptusiewicza (Cześnik): (cytat) ..."Hej! Gerwazy! Daj gwintówkę! Niechaj strącę tę makówkę!" )
  • Słowny (inaczej komizm językowy) – na widza oddziałuje przede wszystkim żart, dowcip, jaki pada ze sceny. ( podczas przesadnych przemów Papkina np. kiedy zwracał się do Klary i nazwał ją "ornamentem człowieczeństwa". )
  • Postaci - Próba wywołania reakcji wesołości u odbiorcy sposobem prezentacji konkretnej postaci, przez szczególne uwypuklenie jej charakterystycznych cech ( W "Zemście" bawią nas postacie Cześnika, Rejenta, a przede wszystkim Papkina. )

Problematyka utworu -  to inaczej problem który został poruszony w utworze. ( spór o mur graniczny między dwoma sąsiadami – Cześnikiem i Rejentem. Rejent chce naprawić ten mur, a Cześnik na to nie pozwala. Drugim wątkiem utworu jest wątek miłosny. Pojawiają się między bohaterami relacje, których celem jest zawarcie związku małżeńskiego )