Odpowiedź:
Zadanie 2
Kierunki polityki zagranicznej Zygmunta Starego:
wojna Litwy z Rosją (1507-1508, 1515-1522)
Mimo zwycięstwa pod Orszą w 1514 r., Litwa utraciła ziemię smoleńską i siewierską
- Zjazd w Wiedniu (1515)
Podczas zjazdu ustalono, że w razie wygaśnięcia czesko-węgierskiej linii Jagiellonów, władzę przejmą Habsburgowie. W zamian za to cesarz nie udzieli pomocy Zakonowi Krzyżackiemu i zrezygnuje z sojuszu z Moskwą. Układ został potwierdzony dwoma małżeństwami: syn Władysława Jagiellończyka – Ludwik poślubił Marię Habsburg; córka Władysława Jagiellończyka – Anna poślubiła Ferdynanda Habsburga. Umowa zawarta w Wiedniu szybko weszła w życie, ponieważ w 1526 r. w bitwie pod Mohaczem zginął Ludwik Jagiellończyk, a tron przeszedł w ręce Habsburgów.
- Wojna z Zakonem Krzyżackim (1519-1521) oraz hołd pruski (1525)
Początek wojen polsko-krzyżackim zbiegł się z reformacją w Niemczech oraz ekspansją turecką w południowej Europie, wydarzenia te skłoniły obie strony do zawarcia rozejmu na 4 lata w Toruniu (1521). W 1525 r. potwierdzono zakończenie wojny w Krakowie. W wyniku hołdu pruskiego zlikwidowano niebezpieczeństwo poprzez rozwiązanie Zakonu Krzyżackiego i utworzenie państwa świeckiego.
- 1526 r. – włączenie Mazowsza do Polski
- stosunki z Turcją i sprawa Mołdawii
W 1526 r. sułtan Sulejman pokonał wojska węgierskie w bitwie pod Mohaczem, w której zginął Ludwik Jagiellończyk. Tron węgierski przejęli Habsburgowie, którzy rozpoczęli długoletni konflikt z Turcją. W 1540 r. Węgry zostały podzielone na 3 części: Królestwo Węgier (należało do Habsburgów), część wschodnią włączono do Imperium Osmańskiego, Księstwo Siedmiogrodu stało się lennem tureckim, panował tam wnuk Zygmunta I – Jan Zygmunt Zapola.
Hospodar mołdawski chciał wykorzystać sytuację i doprowadzić do usamodzielnienia się Mołdawii. Konflikt zakończył się zawarciem pokoju w 1538 r., w wyniku którego Mołdawia stała się lennem tureckim.
W 1533 r. Zygmunt Stary podpisał z Turcją pokój wieczysty, zabezpieczył w ten sposób południową granicę Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Zadanie 3
Polityka Zygmunta Augusta:
Plusy:
- Utworzenie Komisji Morskiej i rozbudowa floty.
- Stłumienie gdańskiej rebelii.
- Zdobycie większości Inflant.
- Zawarcie dwudziestoletniego pokoju z Turcją.
- Kontynuowanie sojuszu z Habsburgami.
- Zawiązanie unii realnej między Polską, a Litwą.
Minusy:
- Utracenie kilku portów na Bałtyku na korzyść Rosjan.
- Pogłębienie problemów religijnych między katolikami, a protestantami poprzez naprzemienne popieranie obu stron.
- Rozszerzenie sukcesji tronu pruskiego na brandenburską linię rodu Hohenzollernów.
