Odpowiedź:
Konstytucja Królestwa Polskiego, właściwie Ustawa Konstytucyjna Królestwa Polskiego – konstytucja Królestwa Polskiego nadana przez cesarza Rosji i króla Polski Aleksandra I, będąca wypełnieniem postanowień kongresu wiedeńskiego. Zaliczana jest do najbardziej liberalnych w pokongresowej Europie. Przy jej redakcji pracował kilkuosobowy zespół, z księciem Adamem Jerzym Czartoryskim na czele. Ostateczny tekst uwzględniał uwagi króla, który 27 listopada 1815 konstytucję podpisał, przez co uzyskała moc prawną. Była to tzw. konstytucja oktrojowana, czyli nadana odgórnie, nie zaś zatwierdzona przez Sejm. Obowiązywała w Królestwie Polskim do 26 lutego 1832, gdy Mikołaj I wprowadził w jej miejsce Statut Organiczny dla Królestwa Polskiego.
Ustawa Konstytucyjna Królestwa Polskiego liczyła 165 artykułów zgrupowanych w 7 tytułach. 13 lutego 1825 król Aleksander I znowelizował Konstytucję dodając Artykuł Dodatkowy wprowadzający tajność obrad Sejmu.
Ogłoszenie Fryderyka Wilhelma III o przyszłej konstytucji Wielkiego Księstwa Poznańskiego 1815 r. (miejsce przechowywania: Archiwum Państwowe w Poznaniu)
Władcą księstwa był król pruski, reprezentowany przez księcia-namiestnika (przez cały okres istnienia tego urzędu był nim Antoni Henryk Radziwiłł). Pełnił on przede wszystkim funkcje reprezentacyjne i honorowe. Nadzór nad administracją państwową sprawował mianowany przez rząd w Berlinie naczelny prezes księstwa. W 1824 powołano dodatkowo Sejm Wielkiego Księstwa Poznańskiego, który miał jednak jedynie charakter doradczy. Pierwsza sesja tego sejmu miała miejsce dnia 21 października 1827 roku, a ostatnia (siódma) – 9 lutego 1845 roku. Jego marszałkiem wybrany został ks. ordynat Antoni Sułkowski z Rydzyny. W jego skład wchodzili posłowie, wybrani przez właścicieli dóbr ziemskich (było ich 22), posłowie wybierani przez właścicieli dóbr miejskich (16) oraz posłowie wybierani pośrednio przez mieszkańców gmin wiejskich (8). Oprócz tego w skład sejmu wchodzili nieliczni członkowie dziedziczni.
Administracyjnie księstwo podzielono na rejencje poznańską i bydgoską, te zaś na 26 powiatów, w których władzę sprawowali landraci.
Aktem z 3 maja 1815 roku na kongresie wiedeńskim nadano Wolnemu Miastu wstępną konstytucję, którą zredagował książę Adam Jerzy Czartoryski, a gwarantami miały być państwa opiekuńcze. Następnie Komisja Organizacyjna, w której skład weszli komisarze tych państw i senatorowie Wolnego Miasta, miała zająć się rozwinięciem konstytucji i zorganizowaniem administracji. Specjalnie powołana Komisja Włościańska miała uregulować status prawny włościan.
Tekst rozwinięty konstytucji ogłoszony został 11 września 1818 roku. Na jej mocy władza wykonawcza należała do Senatu Rządzącego, złożonego z prezesa i 12 członków, z których 8 wybierało Zgromadzenie Reprezentantów, a po 2 kapituła i uniwersytet. Inicjatywa ustawodawcza i wyłączność w organizowaniu policji i administracji dawała Senatowi przewagę nad Zgromadzeniem[2].
Zgromadzenie Reprezentantów („Sejm”) składało się z 41 członków, z których 26 wybierały zgromadzenia gminne, po 3 Senat spośród senatorów, kapituła spośród kanoników i prałatów i uniwersytet pośród profesorów i doktorów. Pozostałe 6 miejsc należało do tzw. sędziów pokoju. Zgromadzenie posiadało kompetencje ustawodawcze i kontrolujące. Zbierało się raz w roku w celu uchwalenia budżetu, skontrolowania pracy urzędników państwowych, wyboru senatorów i sędziów. Konstytucja uzależniała jednak jego inicjatywę ustawodawczą od zgody Senatu, który posiadał zarazem prawo zawieszenia na rok wykonania uchwały sejmowej, jeśli ta nie przeszła większością co najmniej 7/8 głosów.
Czynne prawo wyborcze w Rzeczypospolitej otrzymali profesorowie uniwersytetu, nauczyciele, artyści, kler świecki, kierownicy fabryk i warsztatów, znaczniejsi kupcy i właściciele gospodarstw i domów opłacający co najmniej 50 złp podatku gruntowego. Od kandydata do Zgromadzenia lub Senatu konstytucja wymagała ukończenia studiów na którymś z polskich uniwersytetów. Wyjątkiem byli dawni urzędnicy Księstwa Warszawskiego i nominaci państw opiekuńczych.
Konstytucja gwarantowała równość wszystkich wobec prawa, nienaruszalność własności prywatnej i panowanie języka polskiego. Religią stanu był katolicyzm, ale innym wyznaniom chrześcijańskim zapewniono pełnię praw obywatelskich, a niechrześcijańskim – tolerancję i opiekę prawa.
