Czym są normy prawne?
Normy prawne to reguły postępowania wyprowadzone z przepisów prawnych (z treści przepisów możemy wywnioskować normę).
Wskazują one komu oraz w jakich okolicznościach jest nakazane, zakazane lub dozwolone określone postępowanie, a także jakie będą konsekwencje w przypadku, gdy adresat normy (osoba, do której jest ona skierowana) nie zachowa się w sposób przewidziany przez normę.
Norma prawna składa się z hipotezy, dyspozycji i sankcji:
- Hipoteza - określa okoliczności sytuacji, do której odnosi się norma. Wskazuje adresatów, którzy muszą się dostosować do obowiązujących norm. Warunki, które określone są w hipotezie muszą zaistnieć, żeby można było wymagać od danej osoby zachowania wynikającego z normy.
- Dyspozycja - określa sposób, w jaki powinien się zachować adresat normy po spełnieniu okoliczności z hipotezy. Dyspozycja jest zezwoleniem, zakazem lub nakazem.
- Sankcja - wskazuje jaką odpowiedzialność poniesie osoba nie za stosująca się do dyspozycji. Zawiera opisane konsekwencje naruszenia normy.
Które z podanych zachowań są oceniane z zastosowaniem norm prawnych i dlaczego?
- Jazda z niedozwoloną prędkością - jest ona przestępstwem bądź wykroczeniem, w zależności od tego jak bardzo kierowca przekracza prędkość. Normy dotyczące tego czynu wyprowadzamy z przepisów Kodeksu Karnego i Kodeksu Wykroczeń.
- Kradzież - jest ona przestępstwem, bądź wykroczeniem (w zależności od wagi czynu, tzn. rodzaju i okoliczności kradzieży) o czym mówią przepisy Kodeksu Karnego.
- Odmawianie pomocy potrzebującym (uwaga! tylko w znaczeniu ratowaniu życia kogoś, kto jest w sytuacji jego zagrożenia) - mówi o tym art. 162 Kodeksu Karnego (nieudzielenie pomocy).
- Płacenie podatków - jest ono obowiązkiem obywateli, o czym mówi sama Konstytucja RP, natomiast Kodeks Karny i Karny Skarbowy mówi o odpowiedzialności za niepłacenie niektórych podatków.
