Zanim zabierzemy się za to zadanie, powinniśmy przypomnieć sobie, czym jest podmiot i orzeczenie.
1. Stu moderatorów przyjechało wczoraj na szkolenie.
podmiot: moderatorów
orzeczenie: przyjechało
2. Od tygodnia szukam książki.
podmiot: ja (domyślny)
orzeczenie: szukam
3. Woń niosła się z powiewem wiatru.
podmiot: Woń
orzeczenie: niosła się
4. Na dworze jest zimno.
podmiot: brak (zdanie bezpodmiotowe)
orzeczenie: jest zimno
Podmiot jest częścią zadania nazywającą osobę wykonującą czynność wyrażoną orzeczeniem. Aby znaleźć podmiot w zdaniu, trzeba wpierw wyznaczyć wyraz będący orzeczeniem i wtedy dopiero odpowiedzieć na pytanie kto lub co wykonuje daną czynność.
Części mowy, którymi może być wyrażany podmiot:
- rzeczownik,
- zaimek,
- przymiotnik,
- liczebnik,
- imiesłów przymiotnikowy.
Podział podmiotów:
- Gramatyczny (rzeczownik lub zaimek w mianowniku).
- Logiczny (rzeczownik lub zaimek w dopełniaczu).
- Domyślny (fizycznie nie ma go w zdaniu, można się jednak domyślić, kto jest wykonawcą czynności).
- Szeregowy (kiedy podmiotem jest kilka wyrazów jednocześnie).
Uwaga! Należy pamiętać, że zdarzają się również zdania bezpodmiotowe (np. zrobiono zapasy żywności), kiedy nie da się określić, kto jest wykonawcą czynności w zdaniu.
Orzeczenie - jest najważniejszą częścią zdania, wyrażoną czasownikiem w formie osobowej, informującą nas o wykonywanych przez podmiot czynnościach.
Rodzaje orzeczeń:
- czasownikowe - czasownik w formie osobowej lub z końcówką -to i -no
- imienne - składa się z łącznika (jest, być, stać się) i orzecznika (różne odmienne części mowy w mianowniku lub dopełniaczu: rzeczownik, zaimek rzeczowny, przymiotnik, liczebnik, imiesłów przymiotnikowy czynny, imiesłów przymiotnikowy bierny, przysłówek i wyrażenia przyimkowe).
Uwaga! Zdarza się, że pomiędzy łącznikiem a orzecznikiem występują w zdaniu inne części mowy.
#SPJ2
