Wiersz jest prawdopodobnie zabawą słowną, na co wskazuje cytat z „Hamleta” autorstwa Shakespeare dotyczący słów.
„ POL. - I'll speak to him again.
What do you read, my lord?...
HAM. - Words, words, words!
Shakespeare”
Środki poetyckie z wiersza:
• „Źle, źle zawsze i wszędzie” – powtórzenie/wzmacnia przekaz, zwraca uwagę na istotne sprawy
• „Ta nić czarna się przędzie” – metafora życia
„nić czarna” – epitet określający kolor nici/ wskazuje na smutną stronę życia
• „Ona za mną, przede mną i przy mnie,
Ona w każdym oddechu,
Ona w każdym uśmiechu, – powtórzenia (każdym, każdym)
Ona we łzie, w modlitwie i w hymnie...” – anafora (Ona) – specyficzny rodzaj powtórzenia, o funkcji podobnej do zwykłego powtórzenia
• „Nie rozerwę, bo silna,
Może święta, choć mylna,
Może nie chcę rozerwać tej wstążki;” – dylemat /poeta zastanawia się, czy przerwać wspomnianą nić/wstążkę, którą wcześniej uosobił
• „Ale wszędzie - o! wszędzie,” – kolejne powtórzenie/ funkcja jak wyżej + wykrzyknik „o!” wzmacniający przekaz
• owdzie, by, przędziwo – nagromadzenie archaizmów/funkcja to archaizacja utworu, czyli zbliżenie wiersza do poezji wcześniejszych wieków
• rozmdleje, ujednić – neologizm / możliwe, że ukłon w stronę Bolesława Leśmiana, mistrza neologizmów
• „By jesienne na łąkach przędziwo.
I rozmdleje stopniowo.
By ujednić na nowo.
I na nowo się zrośnie w ogniwo.” – metafora /słowa rozumiem jako ułożenie materii (przędziwa) na nowo, w nowy sposób (możliwe, że chodzi o układ słów, skoro to zabawa ze słowem, jak założyłam)
Inna interpretacja może wskazywać na nowe nadzieję - „nowe ogniwo” (epitet precyzujący rzeczownik ogniwo)
• „Lecz, nie kwiląc jak dziecię,
Raz wywalczę się przecie,
mi puchar podadzą i wieniec!…
I włożyłem na czoło,
I wypiłem, a wkoło
Jeden mówi drugiemu: „Szaleniec!!”
Całość jest opisem uczuć podmiotu lirycznego, pełnego środków stylistycznych:
"przecie" – archaizm
"mi puchar podadzą i wieniec!…" – wyliczenie i wykrzyknięcie
"I włożyłem na czoło,
I wypiłem, a wkoło" – anafora
„Szaleniec!!” – cytat z wykrzyknieniem/uwiarygodnia przekaz zawarty w wierszu
• "Więc do serca o radę" – elipsa/skrót myślowy
• alić, jam, pętlica – archaizmy
• „Dłoń mi czarna obwiła pętlica.” – metafora
„Źle, źle zawsze i wszędzie.
Ta nić czarna się przędzie:
Ona za mną, przede mną i przy mnie,
Ona w każdym oddechu,
Ona w każdym uśmiechu,
Ona we łzie, w modlitwie i w hymnie.” – refren / wszak mamy do czynienia z piosnką, jak mówi tytuł, a refren jest dla piosenki charakterystyczny
• „Lecz, nie kwiląc jak dziecię,
Raz wywalczę się przecie;” – powtórzenie słów z wcześniejszych wersów
• "Złotostruna, nie opuść mię, lutni!" – apostrofa/ zwrot do „Złotostruny” + wzmocnienie wykrzyknikiem
• „Czarnoleskiej ja rzeczy" – metafora mowy charakterystycznej dla Jana Kochanowskiego
• Chcę — ta serce uleczy! - wykrzyknienie
I zagrałem…
… i jeszcze mi smutniej.”
