1. Statut Bolesława Krzywoustego wydany w 1138 r. (zwany również testamentem Krzywoustego):
a. postanowienia:
- każdy z synów Bolesława Krzywoustego otrzymał dzielnicę (ziemię, księstwo, część Polski),
- najstarszy z synów jako senior (zwierzchnik wszystkich braci) otrzymywał dodatkową dzielnicę – zwaną dzielnicą senioralną – która obejmowała m.in. stolicę Polski – Kraków, była to zasada senioratu
- po śmierci najstarszego syna, władza miała przejść na kolejnego z braci
b. synowie Bolesława Krzywoustego:
- Władysław Wygnaniec otrzymał Śląsk
- Bolesław Kędzierzawy otrzymał Mazowsze
- Mieszko Stary zachodnią część Wielkopolski z Poznaniem
- Henryk Sandomierski otrzymał ziemię sandomierską,
- Kazimierz Sprawiedliwy nie otrzymał dzielnicy, zamieszkał z matką w ziemi łęczyckiej.
c. Władysław Wygnaniec – najstarszy syn Krzywoustego, pierwszy senior, chciał pozbawić władzy braci w poszczególnych dzielnicach i panować samodzielnie, a w przyszłości przekazać władzę w Polsce swoim synom,
- młodsi bracia nie chcieli do tego dopuścić i przegnali najstarszego z braci, stąd jego przydomek Wygnaniec.
2. Sprowadzenie Krzyżaków do Polski 1226 r. przez Konrada Mazowieckiego.
a. przyczyny sprowadzenia Krzyżaków
- chęć zabezpieczenia granic przed najazdami Prusów.
- chęć powiększenia terenów Państwa o tereny Prusów. ( Konrad Mazowiecki myślał, że tereny podbite przez Krzyżaków, zostaną mu oddane )
b. skutki sprowadzenia Krzyżaków
- Podbicie Prusów przez Krzyżaków.
- Utworzenie nowego, niezależnego państwa zakonnego.
- Wieloletnie wojny toczone pomiędzy władcami Polski, a Krzyżakami.
3. Najazd na Polskę Mongołów (nazywanych w Europie Tatarami) – w 1241 r.
- spustoszenie ziem polskich,
- przegrana przez polskie rycerstwo bitwa z Tatarami pod Legnicą – śmierć księcia Henryka Pobożnego
