Odpowiedź :
Odpowiedź:
Kiedy Polska traciła wolność i niepodległość, twórcy stawiali sobie za cel zachęcanie do czynu zbrojnego, nawoływanie do walki. Dlatego patriotyzm związany był z czynem i walką ale nie tylko zbrojną, gdyż krzewienie i pielęgnowanie tradycji, polskości także było oznaką patriotyzmu.
Ostoją polskości , „centrum polszczyzny" jest Soplicowo z „Pana Tadeusza“ Adama Mickiewicza. Jest ono wzorem tradycji narodowych, religijnych i obyczajowych polskich rodzin.
Polskość dworu było widać w wystroju i wyposażeniu wnętrz. Na ścianach wisiały obrazy:
„Tu Kościuszko w czamarce krakowskiej, z oczyma
Podniesionymi w niebo, miecz oburącz trzyma
(…) Dalej w polskiej szacie
Siedzi Rejtan żałośny po wolności stracie,(...)
Dalej Jasiński, młodzian piękny i posępny,
Obok Korsak, towarzysz jego nieodstępny,
Stoją na szańcach Pragi, na stosach Moskali,
Siekąc wrogów, a Praga już się wkoło pali.“
Obrazy te przedstawiały ważne dla Polski wydarzenia i postacie, co było wyrazem patriotyzmu mieszkańców dworku. W domu znajdował się również stary zegar, umieszczony w drewnianej szafie. Grał on Mazurka Dąbrowskiego.
Gospodarz Soplicowa, Sędzia pielęgnował też polskie tradycje i obyczaje. Zgodnie z tradycją porządek określała przejrzysta hierarchia związana z wiekiem, płcią i urzędem, z której wynikały zasady etykiety. Przechadzka, posiłek a nawet taniec odbywały się zgodnie z ceremoniałem. To wszystko zdaniem Sędziego gwarantowało trwałość każdej społeczności , tej małej w Soplicowie i wielkiej społeczności narodowej:
„Tym ładem, mawiał, domy i narody słyną,
Z jego upadkiem domy i narody giną.“
Sędzia jest przykładem na to, że nie tylko czynem zbrojnym, ale troską i krzewieniem w narodzie, pamięci o przodkach , tradycji podejmuje się walkę z zaborcą, nie dając zniszczyć tego co polskie.
Patriotyczną determinację walczących żołnierzy o wolność widzimy w wierszu
Wincentego Pola „ Sygnał". Utwór jest przykładem pieśni żołnierskiej (z powstania styczniowego), która mówi o walkach prowadzonych przez Polaków z zaborcami: „W krwawym polu srebrne ptaszę,/ Poszli w boje chłopcy nasze.“ i wzywa do czynu narodowo - wyzwoleńczego.
Pol nazywa tu Polskę Matką (podkreślając jej wagę pisownią wielką literą), a
walczących powstańców jej synami.
Poeta przywołuje obraz Rzeczpospolitej Obojga Narodów Polski i Litwy -„obok Orła znak Pogoni”, mogący pobudzać pragnienie przywrócenia Polski nie tylko wolnej, lecz także potężnej.
Mobilizujące do działania jest także, pojawiające się w refrenie, dumne i stanowcze:
„Niechaj Polska zna,/ Jakich synów ma!” Synów, którzy dla wolności ojczyzny nie wahają się oddać własnego życia.
Patriotyczną postawę aktywnej walki z wrogiem mimo świadomości braku szans jej
powodzenia , poświęcenie życia dla wyższych wartości: wolności i przyjaźni widzimy w powieści Aleksandra Kamińskiego„Kamienie na szaniec“.
Akcja powieści toczy się w czasie II wojny światowej w okupowanej Warszawie. Opowiada historię przyjaźni trójki harcerzy: Tadeusza Zawadzkiego „Zośki“, Aleksandra Dawidowskiego „Alka" i Jana Bytnara "Rudego" oraz ich odważnej walki z niemieckim okupantem. Z wieku chłopięcego przechodzą przemianę w młodych mężczyzn gotowych iść na śmierć.
Ci młodzi ludzie czynnie zaangażowali się w działalność sabotażową i dywersyjną wymierzoną w okupanta.Wszystkie swoje działania podporządkowali idei narodowowyzwoleńczej, za która zapłacili najwyższą cenę. Rudy zmarł w wyniku tortur, jakim był poddawany w czasie przesłuchań, kiedy nie chciał zdradzić nazwisk towarzyszy broni. Wykazał się siłą woli i nie dał się złamać gestapowcom. Alek oddał swoje życie za wolność przyjaciela. Do ostatniej chwili pozostawał spokojny i uśmiechnięty. Zośka poległ na polu walki podczas ataku na niemiecką strażnicę graniczną.
Ci młodzi lidzie żyli kierując się wzniosłymi wartościami i ideami, umierali bez lęku, bez poczucia żalu, z godnością oraz świadomością, że warto było poświęcić własne życie w imię miłości do ojczyzny i za przyjaciół. Jakże znamienne są słowa wiersza Juliusza Słowackiego, o którego recytację poprosił Rudy przed śmiercią. Cierpiał strasznie, ale nie okazywał tego, by nie martwić kolegów.
„Rudy trzymał rękę Zośki i szeptem powtórzył sinymi wargami jedną ze zwrotek:
Lecz zaklinam, niech żywi nie tracą nadziei
A kiedy trzeba na śmierć idą po kolei,
Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec ...“
Nie tylko w literaturze ukazana była patriotyczna walka o wolność kraju, jej motywy widzimy tez w sztuce. Np. obraz Wojciecha Kossaka „Olszynka Grochowska“ przedstawia walkę Polaków z zaborcą w podczas powstania listopadowego (1830-1831). Dzieło przedstawia największą bitwę powstania pod Olszynką Grochowską w 1831 r. Artysta pokazuje w realistyczny sposób bohaterstwo powstańców o odpierających znacznie liczniejsze wojska rosyjskie. Kossak uwiecznił batalistyczną scenę, żeby złożyć hołd bohaterom z batalionu „Czwartaków”, którzy stali się wzorem patriotyzmu w czasach wymagających walki zbrojnej.
Widoczne w tekstach kultury oblicze polskiego patriotyzmu charakteryzuje się
duchem bojowym a także walką niezbrojną. Twórcy starali się mobilizować w ten sposób Polaków do działań na rzecz wolności.
Wyjaśnienie: licze na naj(: