Orkiestra dęta – orkiestra składająca się głównie z instrumentów dętych. Umownie partię smyczków z orkiestry symfonicznej przejmują w orkiestrze dętej klarnety oraz flety, choć de facto także i inne instrumenty niekoniecznie z sekcji dętych drewnianych. Zwykle można podzielić orkiestry na marszowe oraz koncertowe (choć de facto niektóre z nich są mieszane, a jako podstawę klasyfikacji przyjmuje się umownie, jaka aktywność danego zespołu przeważa). Orkiestrom zwykle towarzyszą barwne zespoły mażoretek. Orkiestrę dętą w marszu prowadzi zwykle tamburmajor (-ka) (może nim być także kapelmistrz - dyrygent), zaś orkiestrę koncertową zwykle prowadzi dyrygent zwany czasami także kapelmistrzem.Orkiestra dęta zwykle składa się z kilkunastu do kilkudziesięciu osób, które grają na poszczególnych instrumentach w kilku podstawowych sekcjach.
W poszczególnych orkiestrach może się różnić, ale podstawowa obsada wygląda następująco i obejmuje trzy sekcje:
Instrumenty dęte drewniane
Flety (z fletem piccolo) - zazwyczaj 2 głosy, rzadziej jeden głos
Oboje (z rożkiem angielskim) - zwykle jeden obój, rożek bardzo rzadko
Fagoty (bardzo rzadko z kontrafagotem) - zwykle 1 głos
Klarnety – standardowo B (3 głosy), dodatkowo klarnet basowy, w opracowaniach z bogatszym składem dodaje się mały klarnet Es, a w opracowaniach amerykańskich także klarnet altowy Es
Saksofony – standardowo altowe Es (2 głosy), tenorowy B (zwykle 1 głos, choć niekiedy także 2) i barytonowy Es, czasem też sopranowy B (rzadko, ale jeśli już, to zazwyczaj zamiast lub dublując, partię oboju)
Instrumenty dęte blaszane
Trąbki – zwykle 2–3 głosy w stroju B, czasami w opracowaniach niemieckich lub holenderskich oraz starszych polskich instrumentuje się dodatkowo na 2 głosy kornetów lub na flugelhorny (Skrzydłówka/Kornet)
Rogi – zwykle pisze się partie na 2 rogi w stroju F, w bogatszych opracowaniach nawet na 4 głosy
Sakshorny altowe – najczęściej w stroju Es, coraz rzadziej stosowane, zwykle zastępują rogi
Sakshorny tenorowe, sakshorn barytonowy – w stroju B, zwykle instrumentuje się na 1-2 głosy tenorów i 1 głos barytonowy
Eufonium – odmiana tenorowa tuby, często traktowana jako instrument solowy, zwykle dubluje partię fagotu, w opracowaniach amerykańskich partie na eufonium pisze się w kluczu basowym, ale dostępne są także transponowane głosy w kluczy wiolinowym na strój B
Puzony – tenorowe i basowe (zwykle instrumentuje się na 2–3 głosy)
Tuby – podstawa basowa oraz rytmiczna każdej orkiestry dętej, zwykle dwa głosy (Tb. I i Tb. II – w oktawie)
Instrumenty perkusyjne
Werbel - idealny podczas przemarszu, capstrzyków i uroczystości okolicznościowych, jeden z ważniejszych bębnów perkusji
Bęben basowy - często noszony podczas przemarszu na specjalnej ergonomicznej konstrukcji odciążającej kręgosłup noszącego go muzyka, podstawa rytmiczna marszu
Czynele - najczęściej używane w przemarszu orkiestry dętej, także podtrzymuje rytm
Zestaw perkusyjny (czyli mix wyżej wymienionych, choć nie tylko)
Pomocnicze instrumenty perkusyjne często zwane popularnie jako "Przeszkadzajki" - zestaw różnego rodzaju instrumentów do ubogacania brzmienia orkiestry np. trójkąt (triangiel), cabasa, shakery, vibraslap, marakasy, kastaniety, klawesy, tamburyn i wiele innych
Kotły - coraz bardziej popularne w orkiestrach dętych koncertowych, także w Polsce.
Myślę że pomogłam : )
