Odpowiedź:
Tradycyjne uprawnienia prezydenta to:
nadawanie obywatelstwa
nadawanie orderów i odznaczeń
prawo łaski
nadawanie tytułów naukowych
Kompetencje w stosunku do władzy wykonawczej
powoływanie rządu
desygnowanie premiera
przyjmowanie dymisji Rady Ministrów
odwołanie ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności
zwoływanie Rady Gabinetowej (obrady Rady Ministrów pod przewodnictwem prezydenta; powoływana w sprawach szczególnej wagi)
Kompetencje w stosunku do władzy ustawodawczej
zarządza wybory parlamentarne
zwołuje pierwsze posiedzenie nowego Sejmu
posiada inicjatywę ustawodawczą
posiada prawo weta zawieszającego w stosunku do projektów ustaw
podpisuje ustawy
zarządza ogłoszenie ich w Dzienniku Ustaw RP
posiada prawo rozwiązania parlamentu (w sytuacjach określonych przez konstytucję)
Kompetencje w stosunku do władzy sądowniczej
powołuje sędziów
powołuje Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego
powołuje Prezesa i Wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego
powołuje Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego
Są jeszcze kompetencje w zakresie spraw zagranicznych
reprezentuje państwo na arenie międzynarodowej (razem z premierem i ministrem spraw zagranicznych)
ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe
mianuje i odwołuje ambasadorów Polski
I kompetencje w zakresie zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi kraju oraz państwowej obronności
jest najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych
za pośrednictwem ministra obrony narodowej, sprawuje w czasie pokoju zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi
mianuje szefa Sztabu Generalnego oraz dowódców Sił Zbrojnych
na czas wojny mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych
nadaje stopnie wojskowe
w razie zagrożenia państwa zarządza powszechną bądź częściową mobilizację oraz użycie sił zbrojnych do obrony kraju
posiada organ doradczy do spraw bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego, którym jest Rada Bezpieczeństwa Narodowego
Uprawnienia prezydenta według konstytucji z 1935 r można podzielić na zwykłe (wymagające kontrasygnaty) oraz prerogatywy (akty urzędowe wydawane przez prezydenta nie wymagające kontrasygnaty odpowiedniego ministra).
Kontrasygnata jest wymogiem złożenia podpisu przez prezesa Rady Ministrów na urzędowym akcie prezydenta, wcześniej przez niego podpisanego. Bez takiej kontrasygnaty dany dokument nie jest ważny. Obowiązek kontrasygnaty obejmuje kompetencje prezydenta z zakresu sprawowania polityki zagranicznej oraz obronnej, łącznie z wprowadzeniem stanów nadzwyczajnych. Premier ma prawo do odmowy złożenia podpisu, jeśli nie zgadza się z polityką prowadzoną przez prezydenta.
Obecna Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej wylicza, w art. 144 ust. 3, trzydzieści prerogatyw prezydenta.
1. Prezydent Rzeczypospolitej, korzystając ze swoich konstytucyjnych i ustawowych kompetencji, wydaje akty urzędowe.
2. Akty urzędowe Prezydenta Rzeczypospolitej wymagają dla swojej ważności podpisu Prezesa Rady Ministrów, który przez podpisanie aktu ponosi odpowiedzialność przed Sejmem.
3. Przepis ust. 2 nie dotyczy:
1) zarządzania wyborów do Sejmu i Senatu,
2) zwoływania pierwszego posiedzenia nowo wybranych Sejmu i Senatu,
3) skracania kadencji Sejmu w przypadkach określonych w Konstytucji,
4) inicjatywy ustawodawczej,
5) zarządzania referendum ogólnokrajowego,
6) podpisywania albo odmowy podpisania ustawy,
7) zarządzania ogłoszenia ustawy oraz umowy międzynarodowej w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej,
8) zwracania się z orędziem do Sejmu, do Senatu lub do Zgromadzenia Narodowego,
9) wniosku do Trybunału Konstytucyjnego,
10) wniosku o przeprowadzenie kontroli przez Najwyższą Izbę Kontroli,
11) desygnowania i powoływania Prezesa Rady Ministrów,
12) przyjmowania dymisji Rady Ministrów i powierzania jej tymczasowego pełnienia obowiązków,
13) wniosku do Sejmu o pociągnięcie do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu członka Rady Ministrów,
14) odwoływania ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności,
15) zwoływania Rady Gabinetowej,
16) nadawania orderów i odznaczeń,
17) powoływania sędziów,
18) stosowania prawa łaski,
19) nadawania obywatelstwa polskiego i wyrażania zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego,
20) powoływania Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego,
21) powoływania Prezesa i Wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego,
22) powoływania Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego,
23) powoływania prezesów Sądu Najwyższego oraz wiceprezesów Naczelnego Sądu Administracyjnego,
24) wniosku do Sejmu o powołanie Prezesa Narodowego Banku Polskiego,
25) powoływania członków Rady Polityki Pieniężnej,
26) powoływania i odwoływania członków Rady Bezpieczeństwa Narodowego,
27) powoływania członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,
28) nadawania statutu Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej oraz powoływania i odwoływania Szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej,
29) wydawania zarządzeń na zasadach określonych w art. 93,
30) zrzeczenia się urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej.
Wyjaśnienie: