PRZECZYTAJ TEKST I ODPOWIEDZ NA PYTANIA
Zakony i klasztory w średniowieczu - rola, znaczenie, historia

Przemiany jakie zaszły w ruchu zakonnym, świadczyły o ścisłym związku między poszczególnymi dziedzinami życia w średniowieczu, a religijnością społeczeństw europejskich. Poza benedyktynami powstawały nowe zgromadzenia zakonników.

Klasztory i zakony w Średniowieczu – Cystersi

W Burgundii pod koniec XI w., powrócono do ścisłego przestrzegania tzw. reguły Świętego Benedykta. Jako efekt tej zmiany w klasztorze położonym w Citeaux, narodził się zakon cystersów. Na skutek działalności Świętego Bernarda nowy zakon rozwinął się w pierwszej połowie XII w.. Cysterskie klasztory zaczęły pojawiać się w licznych państwach europejskich.

Charakterystyczna dla tego ruchu była zależność między głównymi ośrodkami, a zakładanymi nowymi filiami. Ponadto ruch Cystersów przyczynił się z biegiem czasu do rozwoju rolnictwa. Otrzymywali oni bowiem nadania ziemskie – zagospodarowywali pustkowia. Dlatego też ich klasztory szybko stały się ośrodkami życia nie tylko religijnego, ale również gospodarczego.

Klasztory i zakony w Średniowieczu – Zakony rycerskie

Zakony rycerskie powstały w Ziemi Świętej w XII w.. Brały one aktywny udział w życiu politycznym oraz prowadziły liczne walki z muzułmanami. Ta ostatnia – oprócz reguł typowo religijnych, była podstawową zasadą każdego tego rodzaju zakonu, następnie doszły również walki z poganami. Ponadto zakonnicy zajmowali się prowadzeniem szpitali oraz otaczali opieką pielgrzymów.

Organizacja każdego z zakonów rycerskich była ściśle scentralizowana – na czele stał wielki mistrz oraz grupa bezpośrednio podległych jemu urzędników. Wszyscy wyżej wymienieni odpowiadali przed samym papieżem.

Klasztory i zakony w Średniowieczu – Zakony żebracze

W pierwszej połowie XIII utworzyły się dwa zakony utrzymujące się przede wszystkim z jałmużny – dominikanie i franciszkanie. Klasztory te najczęściej powstawały w miastach, gdzie dużo łatwiej mogły uzyskać potrzebne do funkcjonowania wsparcie.

Święty Dominik Guzman utworzył zakon dominikanów. Powstał on przede wszystkim z potrzeby walki z heretykami. Początkowo działalnością zakonników było kaznodziejstwo. Następnie jednak przejęli sąd inkwizycyjny i posługując się bardzo surowymi karami, zajmowali się zwalczaniem heretyków.

Drugi z zakonów powstał z inicjatywy Świętego Franciszka z Asyżu. Ten początkowo majętny człowiek, wyrzekł się swojego bogactwa, by następnie poświęcić się pracy duszpasterskiej wśród biednych. Franciszek wraz ze swoimi towarzyszami, działał praktycznie w każdym miejscu, w którym gromadzili się ludzie. Starał się dawać przy tym dobry przykład własnym ubóstwem.

Zakony dominikanów i franciszkanów objęły swoim zasięgiem praktycznie całą Europę łacińską. Wyżsi dostojnicy kościelni uważali wyrzekanie się dóbr powszednich przez jednostki za czyn pozytywny. Inaczej sytuacja wyglądała gdy organizowano masowe ruchy, wzywające

dodatkowo kościół do wyrzeczenia się zgromadzonych majątków. Dlatego też część Kościołów traktowało ruchy ubogich z dużą ostrożnością, a część z nich nawet została uznana za heretyckie.

1). Wymień jaką rolę pełniły zakony w średniowieczu.

2). Napisz czym zajmowały się zakony rycerskie a czym żebracze.