Odpowiedź :
Unia Europejska jest wyjątkową unią gospodarczą i polityczną między 27 państwami europejskimi.
Zalążek UE powstał po drugiej wojnie światowej. Pierwsze kroki polegały na usprawnieniu współpracy gospodarczej zgodnie z zasadą, że państwa, które prowadzą ze sobą wymianę handlową, stają się gospodarczo współzależne, a zatem jest bardziej prawdopodobne, że będą unikać konfliktów. W rezultacie w 1958 r. utworzono Europejską Wspólnotę Gospodarczą, której pierwotnym celem było zacieśnienie współpracy gospodarczej między sześcioma państwami: Belgią, Niemcami, Francją, Włochami, Luksemburgiem i Niderlandami.
Od tego czasu do UE przystąpiły kolejne 22 państwa (a Wielka Brytania opuściła UE w 2020 r.), w wyniku czego powstał ogromny jednolity rynek (znany również jako rynek „wewnętrzny”), który wciąż się rozwija, aby osiągnąć pełny potencjał.
Unia, która pierwotnie miała charakter czysto gospodarczy, przekształciła się w organizację obejmującą wiele różnych obszarów polityki – od klimatu, przez środowisko i zdrowie, aż po stosunki zewnętrzne i bezpieczeństwo, sprawiedliwość i migrację. Znalazło to odzwierciedlenie w zmianie nazwy z Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej na Unię Europejską w 1993 r.
UE zapewniła ponad pół wieku pokoju, stabilności i dobrobytu, pomogła podnieść poziom życia i wprowadziła wspólną walutę europejską: euro. Obecnie ponad 340 mln obywateli Unii w 19 państwach używa euro jako swojej waluty, korzystając z zalet, jakie euro ze sobą niesie.
Dzięki zniesieniu kontroli granicznych między państwami UE ich obywatele mogą swobodnie podróżować po prawie całym kontynencie. Znacznie łatwiej jest teraz żyć i pracować w innym państwie w Europie. Wszyscy obywatele Unii mają prawo i swobodę wyboru, w którym państwie UE chcą studiować, pracować czy też przejść na emeryturę. Każde państwo UE musi traktować obywateli Unii w dokładnie taki sam sposób jak własnych obywateli, jeśli chodzi o kwestie zatrudnienia, zabezpieczenia społecznego i podatków.
Główną siłą napędową gospodarki unijnej jest jednolity rynek. Umożliwia on swobodny przepływ towarów, usług, kapitału i osób. UE dąży do rozwijania tych olbrzymich możliwości w innych obszarach, takich jak energia, wiedza i rynki kapitałowe, aby zapewnić Europejczykom możliwość czerpania z nich jak największych korzyści.
UE nadal koncentruje się na zwiększaniu przejrzystości i demokratyczności swoich instytucji. Decyzje podejmowane są z możliwie najwyższym poszanowaniem zasady otwartości i jak najbliżej obywateli. Więcej uprawnień przyznano bezpośrednio wybieranemu Parlamentowi Europejskiemu, natomiast parlamenty narodowe odgrywają większą rolę, współpracując z instytucjami europejskimi.
W UE obowiązuje zasada demokracji pośredniej, obywatele są bezpośrednio reprezentowani na poziomie Unii w Parlamencie Europejskim, a państwa członkowskie – w Radzie Europejskiej i Radzie UE.
Obywateli Unii zachęca się do wnoszenia wkładu w życie demokratyczne Unii przez przedstawianie swoich poglądów na temat polityki UE w trakcie jej opracowywania lub przez sugerowanie ulepszeń w obowiązujących przepisach i polityce. Dzięki europejskiej inicjatywie obywatelskiej obywatele mogą mieć większy wpływ na politykę UE, która oddziałuje na ich życie. Obywatele mogą również zgłaszać skargi i zapytania dotyczące stosowania prawa Unii.
Jak zapisano w Traktacie o Unii Europejskiej, „Unia opiera się na wartościach poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Wartości te są wspólne państwom członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn”. Wartości te stanowią integralną część europejskiego stylu życia.
Godność ludzką należy szanować i chronić, stanowi ona prawdziwy fundament praw podstawowych.
Status obywatela Unii oznacza również korzystanie z praw politycznych. Każdy dorosły obywatel Unii ma prawo kandydować i głosować w wyborach do Parlamentu Europejskiego, zarówno w państwie miejsca zamieszkania, jak i w państwie pochodzenia.
Równość oznacza, że wszyscy obywatele są równi wobec prawa. Zasada równouprawnienia kobiet i mężczyzn leży u podstaw wszystkich polityk europejskich i stanowi podłoże integracji europejskiej. Obowiązuje we wszystkich obszarach.
Podstawę UE stanowią rządy prawa. Wszystko, czym zajmuje się UE, opiera się na traktatach, które są dobrowolnie i demokratycznie uzgadniane przez państwa członkowskie. Na straży prawa i sprawiedliwości stoi niezależne sądownictwo. Państwa UE przekazały ostateczną jurysdykcję w zakresie prawa unijnego Trybunałowi Sprawiedliwości, którego orzeczenia muszą być respektowane przez wszystkich.
Prawa człowieka są chronione Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej. Obejmują one prawo do wolności od dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną, prawo do ochrony danych osobowych oraz prawo dostępu do wymiaru sprawiedliwości.
W 2012 r. UE otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla za działania na rzecz pokoju, pojednania, demokracji i praw człowieka w Europie.
Państwa członkowskie i instytucje UE
W centrum UE znajduje się 27 państw członkowskich, które należą do Unii, wraz z ich obywatelami. Unikatową cechą UE jest to, że choć wszystkie państwa członkowskie pozostają suwerenne i niepodległe, zdecydowały się połączyć część swojej suwerenności w obszarach, w których współpraca jest zasadna.
W praktyce oznacza to, że państwa członkowskie powierzają część swoich uprawnień decyzyjnych utworzonym wspólnie instytucjom, aby decyzje w konkretnych sprawach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania mogły być podejmowane demokratycznie na poziomie UE.
Państwa członkowskie Unii Europejskiej (2020)
W podejmowaniu decyzji na szczeblu UE uczestniczy kilka instytucji, w szczególności:
Parlament Europejski, który reprezentuje obywateli Unii i jest przez nich wybierany w wyborach bezpośrednich,
Rada Europejska, w skład której wchodzą szefowie państw lub rządów państw członkowskich UE,
Rada (nazywana również Radą Unii Europejskiej), która reprezentuje rządy państw członkowskich UE,
Komisja Europejska, która reprezentuje interesy UE jako całości.
Parlamenty narodowe państw członkowskich również odgrywają rolę w podejmowaniu decyzji i stanowieniu prawa, podobnie jak dwa organy doradcze. Są to Europejski Komitet Regionów, który składa się z przedstawicieli rządów i samorządów na szczeblu regionalnym i lokalnym, oraz Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny, w skład którego wchodzą przedstawiciele organizacji pracowników i pracodawców oraz grupy zainteresowanych stron.
Na ogół to Komisja Europejska proponuje nowe przepisy, a Parlament Europejski i Rada je przyjmują.
W proces ten zaangażowane są organy doradcze (Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny i Europejski Komitet Regionów), jak również parlamenty narodowe, wydając opinie na temat wniosków, głównie z perspektywy zasad pomocniczości i proporcjonalności. Pomocniczość oznacza, że z wyjątkiem obszarów, które należą do jej wyłącznych kompetencji, UE podejmuje działania jedynie wtedy, gdy działanie będzie skuteczniejsze na szczeblu UE niż na szczeblu krajowym. Zgodnie z zasadą proporcjonalności działanie UE musi ograniczać się do tego, co jest konieczne do osiągnięcia celów określonych w traktatach UE.
Następnie państwa członkowskie i zainteresowana instytucja lub instytucje UE wdrażają przyjęte prawo Unii. Sekcja trzecia tej publikacji zawiera więcej informacji na temat sposobu podejmowania decyzji przez UE i ich wdrażania.
Traktaty UE
Podstawą wszystkich działań UE są traktaty, które zostały przyjęte dobrowolnie i demokratycznie przez wszystkie państwa UE. Traktaty określają cele Unii Europejskiej oraz zasady dotyczące funkcjonowania instytucji UE, sposobu podejmowania decyzji i stosunków między UE a jej państwami członkowskimi.
W pewnych określonych przypadkach nie wszystkie państwa członkowskie uczestniczą we wszystkich obszarach polityki UE. Na przykład, chociaż euro jest wspólną walutą całej UE, strefa euro obejmuje obecnie tylko 19 państw członkowskich, przy czym Dania korzysta z klauzuli opt-out, a pozostałe kraje nie spełniają jeszcze kryteriów przystąpienia do tej strefy. 22 państwa członkowskie są członkami strefy Schengen, w ramach której można swobodnie przemieszczać się bez paszportu, natomiast pięć państw zachowało kontrolę graniczną.
Perspektywy
Aby utrzymać odpowiedni kierunek polityki UE, ówczesny przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker w swoim orędziu o stanie Unii z 2016 r. przedstawił pozytywny plan działań dla Europy, która chroni, wzmacnia i broni. Parlament Europejski i 27 przywódców z zadowoleniem przyjęli to przesłanie podczas szczytu w Bratysławie 16 września 2016 r.
Kolejnym etapem pracy nad pozytywną agendą było opublikowanie w marcu 2017 r. białej księgi Komisji Europejskiej w sprawie przyszłości Europy zawierającej pięć scenariuszy określających, w jakim kierunku Unia może się rozwijać do 2025 r. Po przedstawieniu białej księgi Komisja wzięła udział w debacie, przedstawiając szereg tematycznych dokumentów, w których opisała różne warianty, jakie UE może zastosować w określonych obszarach polityki. Dokumenty te dotyczyły: wymiaru społecznego Europy, wykorzystania możliwości płynących z globalizacji, pogłębienia unii gospodarczej i walutowej, przyszłości europejskiej obronności oraz przyszłości finansów UE.
W najbliższych latach Unia Europejska ma przed sobą zarówno szanse, jak i wyzwania. Wybory do Parlamentu Europejskiego w 2019 r. oraz nadzwyczajny szczyt w celu omówienia przyszłości Europy 9 maja 2019 r. w Sybinie (Rumunia) zapewniły UE możliwość odnowienia jej zobowiązania do zajęcia się kwestiami, które są naprawdę ważne dla obywateli.
Przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen zapowiedziała konferencję w sprawie przyszłości Europy, umożliwiającą Europejczykom wypowiedzenie się na temat sposobu działania Unii i jej rezultatów. Konferencja rozpocznie się w 2020 r. i potrwa dwa lata, a wezmą w niej udział obywatele w każdym wieku z całej UE, a także społeczeństwo obywatelskie i instytucje europejskie.
Wyjaśnienie: