Odpowiedź:
Stanisław Moniuszko herbu Krzywda (ur. 5 maja 1819 w Ubielu, zm. 4 czerwca 1872 w Warszawie – polski kompozytor, dyrygent, pedagog, organista; autor ponad 268 pieśni, wielu oper (najsłynniejsze to Halka, Straszny dwór i Paria), operetek, baletów i muzyki kościelnej. Tworzył muzykę nacechowaną narodowo, wplatając w swoje kompozycje wyraziste elementy folkloru polskiego (melodie i tańce ludowe) oraz wykorzystując utwory polskich poetów (m.in. Jana Kochanowskiego, Adama Mickiewicza). Jeden z najwybitniejszych kompozytorów polskiego romantyzmu. Jest nazywany ojcem „polskiej opery narodowej.
Wybrane dzieła
Dzieła sceniczne
Opery:
Halka (premiera wersji 2-aktowej 1848, wersji 4-aktowej 1858) libretto: Włodzimierz Wolski
Sen Wieszcza (nieukończona, pisana w latach 1852–1853) libretto: Władysław Syrokomla
Flis (premiera 1858) libretto: Stanisław Bogusławski
Rokiczana (nieukończona, pisana w latach 1858–1859) libretto: Józef Korzeniowski
Hrabina (premiera 1859) libretto: Włodzimierz Wolski
Verbum nobile (premiera 1861) libretto: Jan Chęciński
Straszny dwór (premiera 1865) libretto: Jan Chęciński
Paria (premiera 1868) libretto: Jan Chęciński
Trea (nieukończona, pisana w roku 1872) libretto: J.S. Jasiński
Balety:
Monte Christo (1865)
Na kwaterunku (1868)
Figle szatana (1870) balet w sześciu obrazach, muzykę do trzech obrazów skomponował Stanisław Moniuszko do trzech obrazów Adama Münchheimera; zaginiony, zrekonstruowany w 1984 przez Rafała Augustyna.
Operetki:
Loteria (ok. 1840) libretto: Oskar Korwin-Milewski
Żółta szlafmyca (1841) libretto: Franciszek Zabłocki
Jawnuta (1850) libretto: W.L. Anczyc (pierwowzór: Cyganie[16])
Betty (1852) libretto: Franciszek Szober
Beata (1870 lub 1871) libretto: Jan Chęciński
Nocleg w Apeninach (1839) libretto: Aleksander Fredro
Ideał (1840) libretto: Oskar Korwin-Milewski
Karmaniol, czyli Francuzi lubią żartować (1841, premiera 1842) libretto: Oskar Korwin-Milewski
Utwory wokalne
Kantaty:
Cztery Litanie Ostrobramskie (1843-1855)
Milda (tekst – fragm. „Witoloraudy” Józefa Ignacego Kraszewskiego) 1848
Nijoła (tekst j.w.) po 1848
Widma (tekst – „Dziadów część II” Adama Mickiewicza) ok. 1852
Sonety krymskie (tekst – wybrane 8 sonetów Adama Mickiewicza) 1867
Msze:
Msza łacińska na cztery głosy z towarzyszeniem organów, Des-dur (1870)
Msza żałobna na cztery głosy z towarzyszeniem organów, g-moll (1871)
Msza Piotrowińska na czterogłosowy chór mieszany solistów z towarzyszeniem organów, B-dur, słowa Justyna Wojewodzkiego (1872)
Pieśni:
268 pieśni zebranych w cyklu 12 zeszytów Śpiewników domowych, m.in.:
Ojcze z niebios, Boże Panie
Dziad i baba
Pieśń wieczorna
Znasz-li ten kraj (2 wersje)
Trzech budrysów
Prząśniczka
Złota rybka
Krakowiaczek
Kozak
Świtezianka
Czaty
Lirnik Wioskowy
Pieśń wojenna (słowa Józefa Kościelskiego)
Czarny krzyżyk (słowa Brunona Bielawskiego)
Jednym z najlepiej znanych zbiorów jego utworów drobnych jest cykl dwunastu Śpiewników domowych, zawierających pieśni do słów różnych poetów polskich i obcych (w tłumaczeniu polskim) oraz do słów ludowych – łącznie 268 pieśni. Sześć śpiewników zostało wydanych za życia kompozytora, a sześć po jego śmierci.
Utwory symfoniczne
Uwertury koncertowe:
Bajka
Kain
Uwertura wojenna
Utwory instrumentalne
Utwory fortepianowe:
Walce
Fraszki
Polonezy
Nokturn As-dur
Polka
Pieśń włóczęgi (na cztery ręce)
Wyjaśnienie:
