Odpowiedź :
Odpowiedź:
Miała zapobiec rozdrobnieniu państwa. Ustanawiała ona jedną niepodzielną dzielnicę senioralną, która zawsze miała przypadać najstarszemu żyjącemu członkowi dynastii Piastów oraz cztery dzielnice dziedziczne, które mogły podlegać podziałom. Była to tzw. oprawa, która zapewniała dostatnie życie.
Odpowiedź:
Wyjaśnienie:
Aby zapobiec bratobójczym walkom synów, Bolesław Krzywousty określił zasady sukcesji (następstwa tronu) po swojej śmierci. Nazywamy to statutem, ustawą sukcesyjną lub – nieściśle – testamentem Bolesława Krzywoustego.
Postanowienia statutu Bolesława Krzywoustego:
I. Podział Polski na dzielnice
– trzy dzielnice dziedziczne dla najstarszych synów:
1) Władysław II (zwany potem Wygnańcem) – Śląsk
2) Bolesław IV Kędzierzawy – Mazowsze i Kujawy
3) Mieszko III (zwany potem Starym) – Wielkopolska (bez Kalisza i Gniezna)
– niepodzielna dzielnica senioralna: Małopolska, ziemia sieradzka i łęczycka, wschodnia Wielkopolska z Kaliszem i Gnieznem, Pomorze Gdańskie
– w ramach dzielnicy senioralnej – ziemia łęczycka jako dożywotnia oprawa wdowia dla Salomei, wdowy po Bolesławie
– Pomorze Zachodnie – lenno Polski poddane princepsowi
To postanowienie miało zapobiec bratobójczym walkom synów Bolesława.
W statucie Bolesława Krzywoustego pominięto najmłodszych synów: Henryka Sandomierskiego i Kazimierza Sprawiedliwego.
II. Zasada senioratu
Najstarszy potomek Bolesława Krzywoustego (najstarszy żyjący syn, wnuk, prawnuk itd.) miał być seniorem rodu Piastów, z czym wiązały się następujące uprawnienia:
– funkcja princepsa
– władanie dzielnicą senioralną
To postanowienie ograniczało prawo możnowładców do wpływania na następstwo tronu.
III. Zasada pryncypatu
Senior rodu Piastów miał być princepsem (księciem zwierzchnim). Uprawnienia princepsa:
– prowadzenie polityki zagraniczną (m.in. wypowiadanie wojny i zawieranie pokoju)
– kierowanie obroną (m.in. prawo utrzymywania załóg w głównych grodach kraju)
– nadawanie władzy dostojnikom kościelnym
To postanowienie miało gwarantować utrzymanie całości państwa i panowania Piastów.
Synowie Bolesława nie przestrzegali tych ustaleń:
1146 wygnanie księcia-princepsa Władysława, nadanie dzielnicy Henrykowi Sandomierskiemu
1180 zjazd w Łęczycy – ograniczenie władzy princepsa wobec Kościoła, obalenie zasady senioratu na rzecz synów Kazimierza Sprawiedliwego
1227 zjazd w Gąsawie – zamordowanie księcia-princepsa Leszka Białego (upadek władzy centralnej)