Odpowiedź:
przeduczynkowe – przed podjęciem danego działania rozeznaje jego godziwość i jeśli osąd jest pozytywny, nakazuje je czynić, a jeśli negatywny – zakazuje.
pouczynkowe – aktywuje się po dokonaniu danego działania. Są to tzw. wyrzuty sumienia przykre, gdy czynność była zła (sumienie złe, nieczyste, niespokojne) oraz dające pokój i radość, gdy była dobra (sumienie dobre, czyste, spokojne)
ogólne – (prasumienie) wrodzony sposób działania intelektu, zachęcający do czynienia dobra i unikania zła
szczegółowe – zastosowanie sumienia ogólnego do konkretnych przypadków
prawdziwe – takie, którego osąd jest zgodny z rzeczywistością, jest obiektywny
fałszywe – (błędne) takie, którego osąd jest sprzeczny z obiektywnym porządkiem rzeczy, które czynność złą rozeznaje jako dobrą; zazwyczaj przyczyną rozmijania się z rzeczywistością jest ignorancja
fałszywe niepokonalnie – gdy błędne sumienie jest pewne, gdy nawet nie dopuszcza się myśli, że może być inaczej
fałszywe pokonalnie – gdy błędne sumienie dopuszcza wątpliwości, jednak brakuje zaangażowania w poszukiwanie obiektywnego stanu rzeczy
przewrotne – bardziej lub mniej świadomie usprawiedliwia zło, bagatelizuje dążenie do prawdy
pewne – brak wątpliwości co do dobra danego czynu (tylko mając do czynienia z takim sumieniem można działać moralnie)
wątpliwe – występują pewne wątpliwości przy rozeznaniu
zawikłane – brak zdolności do rozstrzygnięcia o dobru bądź złu danego aktu, przeświadczenie że żaden wybór nie będzie dobry
autonomiczne – skupione na własnym ego, które czyni najwyższą wartością
szerokie – gdy ciężkiej materii grzechu i zła nie traktuje się poważnie
ciasne – (skrupulatne) grzechy lekkie uważa za ciężkie, doszukuje się zła tam, gdzie go nie ma
głuche – (nieczułe, przytępione) częsta kontynuacja sumienia szerokiego, w ogóle nie dostrzega grzechu
sytuacyjne – przy rozeznaniu koncentruje się na aktualnych okolicznościach, nie uwzględniając przyczyn i skutków
delikatne – łagodna wersja skrupulatnego, obawia się o dobre rozeznanie wagi przewinienia
przytępione – nie robi adekwatnych lub żadnych wyrzutów po popełnieniu ciężkiego grzechu
faryzejskie – łączy w sobie elementy sumienia szerokiego i ciasnego, występuje gdy ktoś bardziej niż przykazania (szczególnie miłości bliźniego) przejmuje się samymi zewnętrznymi praktykami religijnymi i stawia większe wymagania bliźnim niż sobie
