ROSJA
Piotr I Wielki rozpoczął energiczną kampanią na rzecz propagowania zachodniej kultury w Rosji. W tym celu Piotr I przeprowadził szereg reform wewnętrznych w swym kraju. Wprowadził kalendarz juliański, zniósł patriarchat Cerkwi i sam stanął na czele Kościoła prawosławnego, rozkazał obcinać bojarom brody i ubierać się na modłę zachodnią. Piotr I Wprowadził tzw. tabelę rang. Był to system 14 stopni wojskowych i cywilnych, które wyznaczały drogę kariery wojskowego lub urzędnika. Żywo interesował się sprawami gospodarczymi, dbał o rozwój manufaktur i handlu, w obrotach z zagranicą stosował politykę protekcyjną. Zorganizował sieć szkół świeckich na poziomie elementarnym. Utworzył Akademię Nauk, wprowadził nowy alfabet - grażdankę. W 1712 r. przeniósł stolicę do Petersburga, a w 1721 r. przyjął tytuł cesarza.
AUSTRIA:
Józef II objął samodzielne rządy w 1780 r. Kontynuował on reformy kościelne matki. W 1781 r. ogłosił patent tolerancyjny, który zrównał w prawach protestantów z katolikami oraz zezwalała katolikom na zmianę wyznania. Patent tolerancyjny nie obejmował jednakże Żydów, choć również w ich położeniu prawnym nastąpiła poprawa: umożliwiono im dostęp do niektórych zawodów, zastrzeżonych dotąd tylko dla chrześcijan, dopuszczono do studiów uniwersyteckich. Józef II zlikwidował około 700 klasztorów żeńskich i męskich.
