Odpowiedź:
Kompozycja zamknięta
Najprostsza i najczęściej spotykana. Poszczególne jej elementy tworzą jasny i przejrzysty układ, który ma wyraźne zakończenie. Całość jest logiczna i spójna. Taka kompozycja może być stosowana zarówno w przypadku pojedynczych dzieł, jak i cykli. Kompozycję zamkniętą możemy spotkać m.in. w „Trenach” Kochanowskiego czy też „Chłopach” Władysława Reymonta.
Kompozycja otwarta
W przypadku tej kompozycji, nie wszystko jest do końca wyjaśnione i przejrzyste. Czytelnik ma spore pole do własnej interpretacji utworu. Zazwyczaj spotykamy ją w sytuacji, kiedy samo dzieło jest wielopłaszczyznowe, a poszczególne jego elementy poruszają wyobraźnię i podsuwają na myśl istnienie „drugiego dna”. W tego rodzaju kompozycji nie mamy jedności miejsca, czasu i akcji, narracja nie jest ciągła i zmusza do interpretacji dzieła. Tego rodzaju zabieg był bardzo popularny w romantyzmie, w tym w „Kordianie” Słowackiego.
Kompozycja ramowa
Bardziej skomplikowany rodzaj kompozycji, w którym pojawia się dwóch narratorów w jednym utworze. Pierwszy z nich najczęściej jest wszechwiedzący – to on wprowadza nas w akcję i podsumowuje wszystkie wydarzenia na końcu utworu. Drugi narrator, którym jest często jeden z bohaterów, opowiada właściwą akcję. Czytelnik ma wrażenie, że całość zamknięta jest w pewne ramy i mimo nie do końca spójnej opowieści drugiego bohatera, utwór wydaje się logiczny i jednorodny. Przykładem jest „Jądro Ciemności” Conrada.
Kompozycja szkatułkowa
Występuje ona jedynie w powieściach, których fabuła składa się jakby z kilku odrębnych opowiadań. Połączenie ich daje pełny obraz fabularny – wszystkie bowiem coś łączy, a poszczególne części pojawiają się nieprzypadkowo. Co to oznacza w praktyce? Że pisarz tworzy poszczególne opowiadania, łącząc je jakby niewidzialnymi spinaczami: w pierwszym opowiadaniu wykorzysta bohatera A, w drugim umieści go jako bohatera drugoplanowego, narrację przekazując bohaterowi B, etc. Przykładem takiej powieści jest „Rękopis znaleziony w Saragossie” Potockiego.
Wyjaśnienie:
