proszę o szybką odpowiedź daje naj

Trzeba tylko wytłumaczyć pojęcia

Pospolite ruszenie, sejm walny, sejmik ziemski, instrukcje sejmikowe, szlachta gołota, magnateria, folwark, lamus, spichlerz, szkuty, Żuraw, ruch egzekucyjny, hołd pruski, Prusy Książęce, Złoty wiek, Rzeczpospolita Obojga Narodów, akt konfederacji, interrex, wolna elekcja, pacta conventa, artykuły henrykowskie


Odpowiedź :

POSPOLITE RUSZENIE - siły zbrojne państwa polskiego, które składały się z obywateli uprawnionych do noszenia broni. Było powoływane na czas wojny przez króla za zgodą sejmików ziemskich. W czasach panowania Kazimierza III Wielkiego było podstawową jednostką wojskową.


SEJM WALNY - organ władzy ustawodawczej w Polsce powstały za czasów panowania Jana I Olbrachta - w 1493 r. Składał się z trzech stanów sejmujących: króla, senatu i izby poselskiej. Zwoływany przez króla co 2 lata na 6 tygodni. Do jego kompetencji należało m. in. stanie na straży przestrzegania praw i przywilejów szlacheckich, a także prawa pospolitego, decydowanie o wojnie i pokoju, czy decydowanie o wydatkach i dochodach państwa.


SEJMIK ZIEMSKI - zjazd całej szlachty z danej ziemi lub województwa. Do jego kompetencji należało m. in. podejmowanie uchwał w sprawach ziemi, nakładanie podatków wojewódzkich czy decydowanie o wydatkach państwa ze skarbu wojewódzkiego. W XV w. miał decydujący wpływ na rządy w kraju.


INSTRUKCJE SEJMIKOWE (POSELSKIE) - pisemne lub słowne instrukcje dotyczące tego jak dany poseł ma głosować wybierając swych przedstawicieli na sejm.


SZLACHTA GOŁOTA - uboga warstwa społeczna szlachty, która nie posiadała własności ziemskiej.


MAGNATERIA - najbogatsza warstwa społeczna szlachty. Skupiała w swych rękach najwyższe urzędy państwowe i posiadała wielkie majątki ziemskie. Zapewniła sobie również całkowity wpływ na politykę państwa polskiego.


FOLWARK - wielkie gospodarstwo rolne, lub rolno-hodowlane funkcjonujące od XIV wieku, nastawione na masową produkcję zboża przeznaczoną na zbyt, wykorzystujące pracę przymusową chłopów - tzw. pańszczyznę - które istnieje od wieku XII.


LAMUS - budynek gospodarczy stawiany w dawnej Polsce przy dworach.


SPICHLERZ - budowla, w której przechowywano zapasy zboża.


SZKUTY - niewielkie, pochodzące ze średniowiecza statki żaglowe posiadające jeden maszt. Przeznaczone do transportu śródlądowego, np. zbóż.


ŻURAW - jedna z najstarszych bram wodnych, pełniąca funkcje bramy miejskiej i dźwigu portowego. Znajduje się w Gdańsku, powstał w XV wieku.


RUCH EGZEKUCYJNY - ruch polityczny średniej szlachty w Polsce w XVI wieku. Jego celem było przeprowadzenie reform w dziedzinie skarbowości, sądownictwa i wojska oraz zwrot bezprawnie przetrzymywanych przez magnatów ziem należących do monarchy, a także ograniczenie przywilejów kościoła.


HOŁD PRUSKI - hołd lenny złożony przez Wielkiego Mistrza Krzyżackiego - Albrechta Hohenzollerna 10. IV. 1525 roku ówczesnemu królowi Polski - Zygmuntowi I Staremu. Na jego mocy Prusy Zakonne (państwo krzyżackie) stało się lennem Polski. Jego przyczyną było zakończenie wojny z Krzyżakami, trwającej w latach 1519 - 1521.


PRUSY KSIĄŻĘCE (KSIĘSTWO PRUSKIE) - państwo powstałe jako państwo lenne Polski, powstałe w 1525 r. w wyniku hołdu pruskiego i sekularyzacji Prus Zakonnych.


ZŁOTY WIEK - tak nazywamy XVI wiek Rzeczpospolitej. Był to okres jej największego rozwoju w gospodarce, kulturze, czy w polityce zagranicznej. Był to czas panowania dwóch ostatnich Jagiellonów - Zygmunta I Starego oraz Zygmunta II Augusta, w którym znacznie wzrosło znaczenie Polski na arenie międzynarodowej. Rzeczpospolita w tym okresie była nazywana „spichlerzem Europy”.


RZECZPOSPOLITA OBOJGA NARODÓW - państwo powstałe w wyniku podpisania unii realnej (unii lubelskiej) w 1569 roku. Doprowadził do tego Zygmunt II August.


AKT KONFEDERACJI (KONFEDERACJA WARSZAWSKA) - pokój o podłożu religijnym, podpisany w 1573 roku, który gwarantował tolerancję religijną mniejszościom narodowym i swobodę wyznania szlachcie w Rzeczpospolitej.


INTERREX - osoba zastępująca króla w czasie bezkrólewia w dawnej Polsce.


WOLNA ELEKCJA - wybór władcy przez szlachtę, nie przestrzegając zasad dziedziczenia tronu. Pierwszy raz odbyła się w 1573 r., na której na króla Polski wybrano Henryka Walezego.


PACTA CONVENTA - umowa zawierająca osobiste zobowiązania każdego nowo wybranego króla. Zawierana była pomiędzy królem a szlachtą. Po raz pierwszy zastosowano ją podczas pierwszej wolnej elekcji w 1573 roku.


ARTYKUŁY HENRYKOWSKIE - ustawa określająca podstawowe zasady ustroju Rzeczypospolitej szlacheckiej, ułożona w czasie bezkrólewia w 1573 r. Pierwszym królem, który je podpisał był Henryk Walezy.






Mam nadzieję, że pomogłam :)





Odpowiedź:

POSPOLITE RUSZENIE - siły zbrojne państwa polskiego, które składały się z obywateli uprawnionych do noszenia broni. Było powoływane na czas wojny przez króla za zgodą sejmików ziemskich. W czasach panowania Kazimierza III Wielkiego było podstawową jednostką wojskową.

SEJM WALNY - organ władzy ustawodawczej w Polsce powstały za czasów panowania Jana I Olbrachta - w 1493 r. Składał się z trzech stanów sejmujących: króla, senatu i izby poselskiej. Zwoływany przez króla co 2 lata na 6 tygodni. Do jego kompetencji należało m. in. stanie na straży przestrzegania praw i przywilejów szlacheckich, a także prawa pospolitego, decydowanie o wojnie i pokoju, czy decydowanie o wydatkach i dochodach państwa.

SEJMIK ZIEMSKI - zjazd całej szlachty z danej ziemi lub województwa. Do jego kompetencji należało m. in. podejmowanie uchwał w sprawach ziemi, nakładanie podatków wojewódzkich czy decydowanie o wydatkach państwa ze skarbu wojewódzkiego. W XV w. miał decydujący wpływ na rządy w kraju.

INSTRUKCJE SEJMIKOWE (POSELSKIE) - pisemne lub słowne instrukcje dotyczące tego jak dany poseł ma głosować wybierając swych przedstawicieli na sejm.

SZLACHTA GOŁOTA - uboga warstwa społeczna szlachty, która nie posiadała własności ziemskiej.

MAGNATERIA - najbogatsza warstwa społeczna szlachty. Skupiała w swych rękach najwyższe urzędy państwowe i posiadała wielkie majątki ziemskie. Zapewniła sobie również całkowity wpływ na politykę państwa polskiego.

FOLWARK - wielkie gospodarstwo rolne, lub rolno-hodowlane funkcjonujące od XIV wieku, nastawione na masową produkcję zboża przeznaczoną na zbyt, wykorzystujące pracę przymusową chłopów - tzw. pańszczyznę - które istnieje od wieku XII.

LAMUS - budynek gospodarczy stawiany w dawnej Polsce przy dworach.

SPICHLERZ - budowla, w której przechowywano zapasy zboża.

SZKUTY - niewielkie, pochodzące ze średniowiecza statki żaglowe posiadające jeden maszt. Przeznaczone do transportu śródlądowego, np. zbóż.

ŻURAW - jedna z najstarszych bram wodnych, pełniąca funkcje bramy miejskiej i dźwigu portowego. Znajduje się w Gdańsku, powstał w XV wieku.

RUCH EGZEKUCYJNY - ruch polityczny średniej szlachty w Polsce w XVI wieku. Jego celem było przeprowadzenie reform w dziedzinie skarbowości, sądownictwa i wojska oraz zwrot bezprawnie przetrzymywanych przez magnatów ziem należących do monarchy, a także ograniczenie przywilejów kościoła.

HOŁD PRUSKI - hołd lenny złożony przez Wielkiego Mistrza Krzyżackiego - Albrechta Hohenzollerna 10. IV. 1525 roku ówczesnemu królowi Polski - Zygmuntowi I Staremu. Na jego mocy Prusy Zakonne (państwo krzyżackie) stało się lennem Polski. Jego przyczyną było zakończenie wojny z Krzyżakami, trwającej w latach 1519 - 1521.

PRUSY KSIĄŻĘCE (KSIĘSTWO PRUSKIE) - państwo powstałe jako państwo lenne Polski, powstałe w 1525 r. w wyniku hołdu pruskiego i sekularyzacji Prus Zakonnych.

ZŁOTY WIEK - tak nazywamy XVI wiek Rzeczpospolitej. Był to okres jej największego rozwoju w gospodarce, kulturze, czy w polityce zagranicznej. Był to czas panowania dwóch ostatnich Jagiellonów - Zygmunta I Starego oraz Zygmunta II Augusta, w którym znacznie wzrosło znaczenie Polski na arenie międzynarodowej. Rzeczpospolita w tym okresie była nazywana „spichlerzem Europy”.

RZECZPOSPOLITA OBOJGA NARODÓW - państwo powstałe w wyniku podpisania unii realnej (unii lubelskiej) w 1569 roku. Doprowadził do tego Zygmunt II August.

AKT KONFEDERACJI (KONFEDERACJA WARSZAWSKA) - pokój o podłożu religijnym, podpisany w 1573 roku, który gwarantował tolerancję religijną mniejszościom narodowym i swobodę wyznania szlachcie w Rzeczpospolitej.

INTERREX - osoba zastępująca króla w czasie bezkrólewia w dawnej Polsce.

WOLNA ELEKCJA - wybór władcy przez szlachtę, nie przestrzegając zasad dziedziczenia tronu. Pierwszy raz odbyła się w 1573 r., na której na króla Polski wybrano Henryka Walezego.

PACTA CONVENTA - umowa zawierająca osobiste zobowiązania każdego nowo wybranego króla. Zawierana była pomiędzy królem a szlachtą. Po raz pierwszy zastosowano ją podczas pierwszej wolnej elekcji w 1573 roku.

ARTYKUŁY HENRYKOWSKIE - ustawa określająca podstawowe zasady ustroju Rzeczypospolitej szlacheckiej, ułożona w czasie bezkrólewia w 1573 r. Pierwszym królem, który je podpisał był Henryk Walezy.

Wyjaśnienie: XD