Motto powieści Adama Mickiewicza „Konrad Wallenrod“ brzmi: „Macie bowiem wiedzieć, że są dwa sposoby walczenia… trzeba być lisem i lwem”. Każdy rodzaj walki jest dozwolony jeśli celem jest wolność ukochanej ojczyzny.
Wallenrod był Litwinem, który w dzieciństwie został porwany przez Krzyżaków. Nazwany Walterem Alfen, był wychowywany przez wielkiego mistrza krzyżackiego Winrycha. Jego przyjacielem został wajdelota litewski Halaban, dzięki któremu poznał swoją przeszłość, dowiedział się kim na naprawdę jest. To jego pieśni wzbudziły w Walterze uczucia patriotyczne i miłość do Litwy. Dlatego biorąc udział w jednej z bitew uciekł razem z Halabanem i znalazł się na dworze księcia litewskiego Kiejstuta. Ożenił się z jego córką Aldoną i wiódł spokojne życie. Jednak, gdy Krzyżacy coraz bardziej zagrażali jego ojczyźnie, postanowił walczyć o jej wolność, ponieważ „szczęścia w domu nie znalazł, bo go nie było w ojczyźnie”, dlatego opuścił ukochaną żonę i przybierając imię Konrada Wallenroda wstąpił do zakonu krzyżackiego. Zrozumiał, że jedynie podstępem może pokonać wroga. Swoimi czynami rycerskimi doprowadził do tego, że został obrany wielkim mistrzem. Potem poprowadził wojnę z Litwą tak nieudolnie, że Krzyżacy ponieśli druzgocącą klęskę.
Konrad Wallenrod dla wyższego celu zrezygnował ze szczęścia osobistego, złamał kodeks rycerski, poświęcił swój honor, posługując się podstępem i zdradą. Swoją postawą pokazał, że jest wielkim patriotą, choć wybierał metodę walki, o której mówi motto powieści.
