Wojna 30-letnia
Geneza wojny:
- narastanie konfliktów międzynarodowych w Europie w XVI w.
- walka o hegemonię w Europie w XVI w. ? szczególnie widoczna na przykładzie rywalizacji francusko ? habsburskiej
- rywalizacja mocarstw w Europie Środkowej
- rywalizacja między krajami protestanckimi i katolickimi
- wzrost znaczenia Szwecji ? powstanie nowego mocarstwa w rejonie Morza Bałtyckiego
- wzrost napięcia w Rzeszy (do 220 V ?)
- rozwój kontrreformacji ? strach protestantów przed rekatolicyzacją
- obawa książąt protestanckich przed zniesieniem przez cara postanowień pokoju w Augsburgu 1555 r. oraz utratą ziem sekularyzowanych, odebranych Kościołowi katolickiemu po 1552r.
- obawa książąt katolickich i protestanckich przed wzmocnieniem władzy centralnej ? cesarskiej
- powstanie dwóch obozów w Rzeszy:
? 1608 ? Unia Protestancka (Ewangelicka) z elektorem Palatynatu Fryderykiem V (poparcie Francji, Szwecji, Holandii, Danii)
? 1609 ? Liga Katolicka ? na czele książę bawarski Maksymilian (poparcie Habsburgów i Hiszpanów), zyskała sympatię polskich Wazów
- przyjęcie przez poszczególne kraje Europy Zachodniej wybranej orientacji ? prohabsburskiej lub antyhabsburskiej. Umożliwiło to umiędzynarodowienie konfliktu.
- Bezpośrednią przyczyną wojny był konflikt między protestanckimi Czechami a Habsburgami (1618). Wyrazem tego konfliktu była tzw. defenestracja praska, czyli wyrzucenie przez okno zamku na Hradczanach namiestników cara Macieja I (uczył się latać). Spowodowało to początek powstania antyhabsburskiego.
