Wybrane zagadnienia z historii i archeologii Europy wczesnośredniowiecznej ukazane przez pryzmat dziejów kultury materialnej i duchowej. Autorka przedstawia, w jaki sposób zmienia się gospodarka, stosunki społeczne, ustrój, religia w porównaniu do starożytności. Omawia również zagadnienia związane z mentalnością ówczesnych społeczeństw europejskich, pozycją jednostki, rodziny, rodu i plemienia w odniesieniu do tworzących się zrębów ustroju feudalnego i systemów państwowych. Nacisk położono na wpływ chrześcijaństwa na ludy barbarzyńskiej Europy. Praca bogato ilustrowana.Przed trzydziestu laty ukazał się drukiem ostatni tom pracy zbiorowej pt.: Poznań we wczesnym średniowieczu, redagowanej przez Witolda Hensla (tom IV wraz z Janem Żakiem). Opracowanie to stanowi do dziś nieocenione źródło do studiów nad początkami poznańskiego grodu i późniejszymi dziejami Ostrowa Tumskiego. Jego poszczególne tomy prezentują wyniki badań wykopaliskowych, rozpoczętych w 1938 roku i prowadzonych ze szczególnym nasileniem w latach 50. I 60. XX wieku, odnoszące się zarówno do wczesnego średniowiecza, jak i do czasów późniejszych.
