Litowce - charakterystyka
W skład litowców wchodzą:
Li, Na, K, Rb, Cs, Fr
Są bardzo reaktywne chemicznie i dlatego nie występują w przyrodzie w stanie wolnym. Są srebrzystobiałe, lekkie i miękkie - można je kroić nożem. Ze względu na ich dużą reaktywność przechowuje je się w nafcie, która z nimi nie reaguje i chroni je od kontaktu z powietrzem i wilgocią.
Konfiguracja elektronowa najpopularniejszych litowców jest następująca:
[ 3Li] = 1s2 2s1
[11Na] = 1s2 2s2 2p6 3s1
[19K ] = 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s1
Wszystkie litowce posiadają jeden elektron walencyjny i dlatego tworzą jony typu M+, na przykład: Li+, Na+, K+.
Związki litowców barwią płomień palnika:
lit - na karminowo
sód - na żółto
potas - na fioletowo
rubid - na jasnofioletowo
Jeden elektron walencyjny litowców znajduje się w orbitalu s. Poczynając od litu, u każdego następnego litowca elektron ten znajduje się coraz dalej od jądra atomowego. Oderwanie więc tego elektronu jest coraz łatwiejsze. Dlatego reaktywność litowców wzrasta wraz ze wzrostem masy atomowej pierwiastka. Litowce mają najmniejszą elektroujemność wśród pierwiastków układu okresowego:
Li 1,0; Na - 0,9; K - 0,8; Rb - 0,8; Cs - 0,7
przy czym zmniejsza się ona w miarę wzrostu odległości elektronu walencyjnego od jądra.
Litowce reagują:
z tlenem dając tlenki i nadtlenki:
4Na + O2 -> 2Na2O
2Na + 02 -> Na2O2
W nadtlenkach występuje tzw. mostek tlenowy, a tlen ma stopień utlenienia -1.
z wodą:
2Li + 2H2O -> 2LiOH + H2
z kwasami:
2K + 2HCl -> 2KCl + H2
z niemetalami:
2Na + H2 -> 2NaH (wodorek)
2Na + Cl2 -> 2NaCl (sól)
Tlenki, nadtlenki i wodorotlenki litowców mają charakter zasadowy:
K2O + H2O -> 2KOH
2Na2O2 + H2O -> 2NaOH + O2
KH + H2O -> KOH + H2
NaOH + HCl -> NaCl + H2O
NaOH -> Na+ + OH-
Wodorotlenki litowców są mocnymi zasadami z wyjątkiem LiOH, który jest zasadą średniej mocy.
