Prawo 12 Tablic to pierwsza kodyfikacja prawa, która została spisana na spiżowych tablicach, które zostały wystawione na Forum rzymskim (oraz na rynkach rzymskich kolonii). Kodeks ten przedstawiał stosunki społeczne w ówczesnym państwie rzymskim i był spisem prawa zwyczajowego. Obejmował prawo cywilne, karne, państwowe, sakralne i procesowe (procedurę sądową). Przewidywał bardzo surowe kary za naruszenie prawa własności.
Wg znanych rekonstrukcji, ustawa XII tablic miała następujący porządek:
Tablice I, II, III - prawo procesowe (np. Si in ius vocat est ito = jeśli zostałeś wezwany na sąd, to się staw)
Tablice IV i część V - organizacja wewnętrzna rodziny rzymskiej (np. ojciec nie może sprzedać syna więcej niż 3 razy)
Część tablicy V - spadkobranie (np. zasady dziedziczenia testamentowego)
Tablica VI stosunki gospodarcze między rodzinami rzymskimi (np. obowiązek wykonywania oświadczeń złożonych uroczyście podczas aktu mancypacji)
Tablica VII - prawa sąsiedzkie (np. zakaz zmiany biegu wody Tablica VIII - przestępstwa naruszające prawa obywatela rzymskiego (np. kara 25 asów za obrazę wolnego obywatela)
Tablice IX i X - prawa sakralne i publiczne (np. zakaz pochówku i spalania zwłok na terenie Rzymu)
Tablice XI i XII - różne przepisy