Odpowiedź :
Sytuacja liryczna
(sytuacja nadawcza, sytuacja mówienia)
Istotą organizującą wypowiedź w liryce jest podmiot liryczny, usytuowany we wnętrzu świata opisywanych treści. To jego perspektywa patrzenia na świat zostaje przekazana w wierszu (subiektywizm). To, jak się wypowiada, w jakich okolicznościach – determinuje sytuację liryczną.
Aby określić sytuację liryczną, badamy:
* Kto mówi? → Kim jest osoba mówiąca? (np.: wiek płeć, kondycja, doświadczenie, stan uczuciowy, stosunek do świata)
* Do kogo? → Kim jest adresat liryczny? (sprecyzowany, konkretny - czy uogólniony)
* O czym? → Co jest treścią wypowiedzi, jakie problemy porusza lub jakie uczucia wyraża podmiot lir.?
* Kiedy? Gdzie? → Jakie są okoliczności sytuacji mówienia?
* Dlaczego? Po co? → Jakie są intencje osoby mówiącej?
* W jaki sposób mówi? → Jak została ukształtowana wypowiedź? (np.: refleksyjnie, ściszonym tonem- czy też patetycznie, z wyrywaniem sobie włosów z głowy; wypowiedź pięknym językiem - czy urywanymi, krótkimi zdaniami itd.)
Przykład:
M. Pawlikowska – Jasnorzewska Miłość
Nie widziałam cię już od miesiąca.
I nic. Jestem może bledsza,
trochę śpiąca, trochę bardziej milcząca,
lecz widać można żyć bez powietrza!
Analiza sytuacji lirycznej w wierszu
* Kto mówi? Dziewczyna, kobieta (formy gramatyczne)
* Do kogo mówi? Pozornie do ukochanego (nie widziałam cię), ale raczej jest to sytuacja samotności, więc monolog wewnętrzny; mówi do samej siebie.
* O czym mówi? Tęsknota, męka, poczucie opuszczenia, próba zdystansowania się do miłości
* W jakich okolicznościach (gdzie, kiedy?): Po opuszczeniu przez ukochanego
Wniosek: sytuacją liryczną wiersza jest wyznanie (intymność treści, subiektywizm wypowiedzi)
Przykłady sytuacji lirycznych
* Wyznanie: wypowiedź o stanie duszy podmiotu lirycznego, ekspresja uczuć, intymność; zwykle tematyka miłosna
* Spowiedź: wyznanie dramatycznych, wstydliwych treści, skrywanych przed światem, odstępujących od norm moralnych
Jestem mordercą, narzędziem tak ślepym jak miecz w ręku kata
* Zwrot do adresata: w wypowiedzi występuje „ty” liryczne, które konkretyzuje wyznanie podmiotu lirycznego, uściśla je, uwydatnia stopień zaangażowania podmiotu. W centrum wypowiedzi jednak – pozostaje „ja” liryczne.
Jeśli nie grzeszysz, jako mi powiadasz,
czemu się, miła, tak często spowiadasz?
* Opis (osoby, sytuacji, miejsca): zwykle w poezji nie służy obiektywnemu prezentowaniu świata przedstawionego, lecz wyraża subiektywne emocje, stan ducha podmiotu, nawet ukrytego – liryka opisowa.
Taki tam spokój...Na gór zbocza Światła się zlewa mgła przezrocza, Na senną zieleń gór. (...)
* List poetycki
* Przemówienie
* Lament
* Apel
* Manifest
* Modlitwa
* Opowiadanie liryczne w liryce narracyjnej,
* Dialog w liryce sytuacyjnej
* Monolog (określenie ogólne) w liryce bezpośredniej
Może pokieruj się tymi zasadami . POZDRAWIAM
(sytuacja nadawcza, sytuacja mówienia)
Istotą organizującą wypowiedź w liryce jest podmiot liryczny, usytuowany we wnętrzu świata opisywanych treści. To jego perspektywa patrzenia na świat zostaje przekazana w wierszu (subiektywizm). To, jak się wypowiada, w jakich okolicznościach – determinuje sytuację liryczną.
Aby określić sytuację liryczną, badamy:
* Kto mówi? → Kim jest osoba mówiąca? (np.: wiek płeć, kondycja, doświadczenie, stan uczuciowy, stosunek do świata)
* Do kogo? → Kim jest adresat liryczny? (sprecyzowany, konkretny - czy uogólniony)
* O czym? → Co jest treścią wypowiedzi, jakie problemy porusza lub jakie uczucia wyraża podmiot lir.?
* Kiedy? Gdzie? → Jakie są okoliczności sytuacji mówienia?
* Dlaczego? Po co? → Jakie są intencje osoby mówiącej?
* W jaki sposób mówi? → Jak została ukształtowana wypowiedź? (np.: refleksyjnie, ściszonym tonem- czy też patetycznie, z wyrywaniem sobie włosów z głowy; wypowiedź pięknym językiem - czy urywanymi, krótkimi zdaniami itd.)
Przykład:
M. Pawlikowska – Jasnorzewska Miłość
Nie widziałam cię już od miesiąca.
I nic. Jestem może bledsza,
trochę śpiąca, trochę bardziej milcząca,
lecz widać można żyć bez powietrza!
Analiza sytuacji lirycznej w wierszu
* Kto mówi? Dziewczyna, kobieta (formy gramatyczne)
* Do kogo mówi? Pozornie do ukochanego (nie widziałam cię), ale raczej jest to sytuacja samotności, więc monolog wewnętrzny; mówi do samej siebie.
* O czym mówi? Tęsknota, męka, poczucie opuszczenia, próba zdystansowania się do miłości
* W jakich okolicznościach (gdzie, kiedy?): Po opuszczeniu przez ukochanego
Wniosek: sytuacją liryczną wiersza jest wyznanie (intymność treści, subiektywizm wypowiedzi)
Przykłady sytuacji lirycznych
* Wyznanie: wypowiedź o stanie duszy podmiotu lirycznego, ekspresja uczuć, intymność; zwykle tematyka miłosna
* Spowiedź: wyznanie dramatycznych, wstydliwych treści, skrywanych przed światem, odstępujących od norm moralnych
Jestem mordercą, narzędziem tak ślepym jak miecz w ręku kata
* Zwrot do adresata: w wypowiedzi występuje „ty” liryczne, które konkretyzuje wyznanie podmiotu lirycznego, uściśla je, uwydatnia stopień zaangażowania podmiotu. W centrum wypowiedzi jednak – pozostaje „ja” liryczne.
Jeśli nie grzeszysz, jako mi powiadasz,
czemu się, miła, tak często spowiadasz?
* Opis (osoby, sytuacji, miejsca): zwykle w poezji nie służy obiektywnemu prezentowaniu świata przedstawionego, lecz wyraża subiektywne emocje, stan ducha podmiotu, nawet ukrytego – liryka opisowa.
Taki tam spokój...Na gór zbocza Światła się zlewa mgła przezrocza, Na senną zieleń gór. (...)
* List poetycki
* Przemówienie
* Lament
* Apel
* Manifest
* Modlitwa
* Opowiadanie liryczne w liryce narracyjnej,
* Dialog w liryce sytuacyjnej
* Monolog (określenie ogólne) w liryce bezpośredniej
Może pokieruj się tymi zasadami . POZDRAWIAM