Odpowiedź :
a) biocenoz – różnorodność zbiorowisk organizmów -> lasy, torfowiska, pola, łąki, pastwiska
Biomy – pustynia, półpustynia, stepy, sawanny, tundra, tajga, lasy zwrotnikowe.
Ekosystem – biocenozy wraz z ich siedliskami (łąki, pola uprawne, pastwiska)
Lasy liściaste w Polsce – olsy (olsza), grądy (dęby, graby, lipy), buczyny (buk)
b) gatunkowa – ok. 14 mln a naukowcy opisali na razie 1,75 mln; wprowadził Lineusz;
Gatunek – podstawowa jednostka systematyczna – wspólne pochodzenie, podobieństwo fizjologiczne i anatomiczne,
osobniki które się mogą krzyżować i wydawać płodne potomstwo.
Populacja – zbiór osobników tego samego gatunku, zamieszkująca wspólny teren i mający wspólną pulę genową.
Homo sapiens – szczur (rodzaj) wędrowny (gatunek)
c) genetyczna – podstawa ewolucji; w populacji jednorodnej genetycznie czynniki chorobotwórcze – wirusy, bakterie łatwo się rozprzestrzeniają.
Jeśli bowiem raz przełamią system obronny układu odpornościowego żywiciela, szybko zarażają następne osobniki.
W populacji zróżnicowanej genetycznie każdy osobnik jest odmienny, dlatego też zarazkom trudniej atakować taką populację.
Królestwa: system klasyfikacji jest hierarchiczny - gatunki są pogrupowane w rodzaje, rodzaje w rodziny, rodziny w rządy, rzędy w gromady, gromady w typy a typy w królestwa.
Podstawą grupowania organizmów jest ich pokrewieństwo ewolucyjne.
Kategoria systematyczna określa szczebel w hierarchii org. żywych, sklasyfikowany na podst. podobieństwa i pokrewieństwa.
a) bakterie (monera): organizmy prokariotyczne, nie mają jądra komórkowego, DNA bakterii znajduje się w cytoplaźmie, mają nukleoid,
są cudzożywne (pasożytują na innych org. albo odżywiają się ich szczątkami lub wydzielinami) lub samożywne (pozyskują energię do syntezy związków nieorganicznych,
czyli w procesie CHEMOSYNTEZY, albo dzięki przyswajaniu światła słonecznego – fotosynteza np. sinice), rozmnażają się przez podział komórki.
b) protista: org. jednokomórkowe (eukariotyczne), nie posiadają wykształconych tkanek, samożywne (okrzemki, klejnotki, brunatnice)
lub cudzożywne (pobierają pokarm często w wyniku ENDOCYTOZY tzn. otaczają cząstki pokarmu błoną komórkową, tworząc wodniczkę pokarmową.
W wodniczce pokarm jest poddawany działaniu enzymów trawiennych), są zdolne do aktywnego ruchu (za pomocą wici lub rzęsek nazywanymi pierwotniakami),
prowadzą zazwyczaj wodny tryb życia, np. pantofelek, orzęski, okrzemki, ameby, brunatnice, otwornice
c) grzyby: jedno- lub wielokomórkowe; cudzożywne (heterotropy); nie mają chlorofilu; żyją w środowisku lądowym, wilgotnym; nie mają tkanek (mają tzw. plekterichynę);
obecność celulozy lub chitynowej ściany komórkowej; materiał zapasowy w postaci glikogenu (nie skrobi); rozmnażają się bezpłciowo przez fragmentację plechy,
pączkowanie lub przez zarodniki (płciowo); nie przemieszczają się; zbudowane są ze strzępek, tworzących grzybnię; nie mają organów; trawienie odbywa się poza organizmem;
saprofity (martwą materią organiczną)
Rola grzybów: rozkładają martwą materię organiczną, umożliwiają krążenie pierwiastków w przyrodzie, stanowią pokarm wielu gatunków zwierząt, mogą wywoływać choroby ludzi,
zwierząt, roślin(grzybice), wykorzystywane są w przemyśle spożywczym (drożdże)
Porosty – gatunek wskaźnikowy, pionierskie (np. skałach), symbioza grzyba z glonem
d) rośliny – samożywne (autroficzne); posiadają chlorofil; posiadają tkanki i organy (korzeń, łodygę, liście, kwiaty); związane z podłożem; wykonują ruchy (fototropizm)
Mszaki – rośliny lądowe, wilgotne (20 cm); rozmnażanie dzięki jednokomórkowym zarodnikom; nie mają korzeni (tylko chwytniki)
Paprotniki – widlaki, skrzypy i paprocie (karbon); organowce bo mają: korzeń, łodygę i liście; gamety haploidalne; zarodniki <- rozmnażanie; tkanki – skórka, przewodzące wzmacniające
Nasienne – poprzez nasiona, tworzą zarodniki roślin, nasienie rozwija się z zalążka.
Elementy nasienia:1) łupina 2) materiał zapasowy 3) zarodek + dodatkowe elementy: haczyki, żagle, skrzydełko
Nagonasienne – nie okryte zalążki są bezpośrednio dostępne dla pyłku (np. iglaste)
Okrytonasienne – zalążki znajdują się wewnątrz słupków, wabią barwą i zapachem kwiatów, w zalążni rozwija się owoc, chroniący nasiona.
e) zwierzęta – cudzożywne – roślinożercy i mięsożercy; posiadają układy narządów (krwionośny, limfatyczny, pokarmowy, nerwowy, hormonowy, odpornościowy, wydalniczy, rozrodczy,
kostny, mięśniowy); kręgowce i bezkręgowce (1. kręgosłup i szkielet kostny lub chrzęstny, nabłonek – jednowarstwowy lub wielowarstwowy, te same czynności życiowe.
Bezkręgowce – stawonogi- org o chitynowym szkielecie zew. i odnóż połączonych stawami; skorupiaki, owady.
Kręgowce – obecność kręgosłupa; ryby – oddychają skrzelami; płazy – oddychają płucami, mają wilgotną skórę przez nią również następuje wymiana gazowa,
jaja składają w wodzie w postaci skrzeku, larwy płazów – kijanki – żyją w wodzie i oddychają za pomocą skrzeli; gady – sucha skóra, zrogowaciała i nieprzepuszczalna dla wody,
jaja składają na lądzie, zaopatrzone w substancje odżywcze i otoczone pergaminową osłonką <-zmiennociepłe – tem. ich ciała w dużym stopniu zależy od tem.
Dowody na ewolucję:
a) bezpośrednie – paleontologia, szczątki szkieletów, inkluzje (w bursztynie), odciski (paprotniki, praptak), żywe skamieniałości (hapteria, raptimetria)
b) pośrednie – genetyka (biosynteza białka, replikacja, budowa DNA); anatomia porównawcza; embriologia (płciowo -> zygota); cytologia (eukariotyczne – takie same komórki);
biochemia (grupy związków organicznych -> białko, aminokwasy itd.)
Antropogeneza:
Gromada: kręgowce
Podgromada: ssaki
Rząd: naczelne
Rodzina: człowiekowate
Rodzaj: homo
Gatunek: homo sapiens
Rząd: orangutan, goryl (małpy człekokształtne), szympans (najbliżsi krewni): 1)duża inteligencja, 2) łatwość uczenia, 3) śmieją, uczą, 4) używanie prostych narzędzi
5) podobne choroby, 6) atakują geny podobne pasożyty.
W Afryce 6-5 mln lat temu wspólny przodek. Cechy praczłowieka: dwunożność, zwiększenie objętości mózgu, sfałdowanie kory mózgowej.
Biomy – pustynia, półpustynia, stepy, sawanny, tundra, tajga, lasy zwrotnikowe.
Ekosystem – biocenozy wraz z ich siedliskami (łąki, pola uprawne, pastwiska)
Lasy liściaste w Polsce – olsy (olsza), grądy (dęby, graby, lipy), buczyny (buk)
b) gatunkowa – ok. 14 mln a naukowcy opisali na razie 1,75 mln; wprowadził Lineusz;
Gatunek – podstawowa jednostka systematyczna – wspólne pochodzenie, podobieństwo fizjologiczne i anatomiczne,
osobniki które się mogą krzyżować i wydawać płodne potomstwo.
Populacja – zbiór osobników tego samego gatunku, zamieszkująca wspólny teren i mający wspólną pulę genową.
Homo sapiens – szczur (rodzaj) wędrowny (gatunek)
c) genetyczna – podstawa ewolucji; w populacji jednorodnej genetycznie czynniki chorobotwórcze – wirusy, bakterie łatwo się rozprzestrzeniają.
Jeśli bowiem raz przełamią system obronny układu odpornościowego żywiciela, szybko zarażają następne osobniki.
W populacji zróżnicowanej genetycznie każdy osobnik jest odmienny, dlatego też zarazkom trudniej atakować taką populację.
Królestwa: system klasyfikacji jest hierarchiczny - gatunki są pogrupowane w rodzaje, rodzaje w rodziny, rodziny w rządy, rzędy w gromady, gromady w typy a typy w królestwa.
Podstawą grupowania organizmów jest ich pokrewieństwo ewolucyjne.
Kategoria systematyczna określa szczebel w hierarchii org. żywych, sklasyfikowany na podst. podobieństwa i pokrewieństwa.
a) bakterie (monera): organizmy prokariotyczne, nie mają jądra komórkowego, DNA bakterii znajduje się w cytoplaźmie, mają nukleoid,
są cudzożywne (pasożytują na innych org. albo odżywiają się ich szczątkami lub wydzielinami) lub samożywne (pozyskują energię do syntezy związków nieorganicznych,
czyli w procesie CHEMOSYNTEZY, albo dzięki przyswajaniu światła słonecznego – fotosynteza np. sinice), rozmnażają się przez podział komórki.
b) protista: org. jednokomórkowe (eukariotyczne), nie posiadają wykształconych tkanek, samożywne (okrzemki, klejnotki, brunatnice)
lub cudzożywne (pobierają pokarm często w wyniku ENDOCYTOZY tzn. otaczają cząstki pokarmu błoną komórkową, tworząc wodniczkę pokarmową.
W wodniczce pokarm jest poddawany działaniu enzymów trawiennych), są zdolne do aktywnego ruchu (za pomocą wici lub rzęsek nazywanymi pierwotniakami),
prowadzą zazwyczaj wodny tryb życia, np. pantofelek, orzęski, okrzemki, ameby, brunatnice, otwornice
c) grzyby: jedno- lub wielokomórkowe; cudzożywne (heterotropy); nie mają chlorofilu; żyją w środowisku lądowym, wilgotnym; nie mają tkanek (mają tzw. plekterichynę);
obecność celulozy lub chitynowej ściany komórkowej; materiał zapasowy w postaci glikogenu (nie skrobi); rozmnażają się bezpłciowo przez fragmentację plechy,
pączkowanie lub przez zarodniki (płciowo); nie przemieszczają się; zbudowane są ze strzępek, tworzących grzybnię; nie mają organów; trawienie odbywa się poza organizmem;
saprofity (martwą materią organiczną)
Rola grzybów: rozkładają martwą materię organiczną, umożliwiają krążenie pierwiastków w przyrodzie, stanowią pokarm wielu gatunków zwierząt, mogą wywoływać choroby ludzi,
zwierząt, roślin(grzybice), wykorzystywane są w przemyśle spożywczym (drożdże)
Porosty – gatunek wskaźnikowy, pionierskie (np. skałach), symbioza grzyba z glonem
d) rośliny – samożywne (autroficzne); posiadają chlorofil; posiadają tkanki i organy (korzeń, łodygę, liście, kwiaty); związane z podłożem; wykonują ruchy (fototropizm)
Mszaki – rośliny lądowe, wilgotne (20 cm); rozmnażanie dzięki jednokomórkowym zarodnikom; nie mają korzeni (tylko chwytniki)
Paprotniki – widlaki, skrzypy i paprocie (karbon); organowce bo mają: korzeń, łodygę i liście; gamety haploidalne; zarodniki <- rozmnażanie; tkanki – skórka, przewodzące wzmacniające
Nasienne – poprzez nasiona, tworzą zarodniki roślin, nasienie rozwija się z zalążka.
Elementy nasienia:1) łupina 2) materiał zapasowy 3) zarodek + dodatkowe elementy: haczyki, żagle, skrzydełko
Nagonasienne – nie okryte zalążki są bezpośrednio dostępne dla pyłku (np. iglaste)
Okrytonasienne – zalążki znajdują się wewnątrz słupków, wabią barwą i zapachem kwiatów, w zalążni rozwija się owoc, chroniący nasiona.
e) zwierzęta – cudzożywne – roślinożercy i mięsożercy; posiadają układy narządów (krwionośny, limfatyczny, pokarmowy, nerwowy, hormonowy, odpornościowy, wydalniczy, rozrodczy,
kostny, mięśniowy); kręgowce i bezkręgowce (1. kręgosłup i szkielet kostny lub chrzęstny, nabłonek – jednowarstwowy lub wielowarstwowy, te same czynności życiowe.
Bezkręgowce – stawonogi- org o chitynowym szkielecie zew. i odnóż połączonych stawami; skorupiaki, owady.
Kręgowce – obecność kręgosłupa; ryby – oddychają skrzelami; płazy – oddychają płucami, mają wilgotną skórę przez nią również następuje wymiana gazowa,
jaja składają w wodzie w postaci skrzeku, larwy płazów – kijanki – żyją w wodzie i oddychają za pomocą skrzeli; gady – sucha skóra, zrogowaciała i nieprzepuszczalna dla wody,
jaja składają na lądzie, zaopatrzone w substancje odżywcze i otoczone pergaminową osłonką <-zmiennociepłe – tem. ich ciała w dużym stopniu zależy od tem.
Dowody na ewolucję:
a) bezpośrednie – paleontologia, szczątki szkieletów, inkluzje (w bursztynie), odciski (paprotniki, praptak), żywe skamieniałości (hapteria, raptimetria)
b) pośrednie – genetyka (biosynteza białka, replikacja, budowa DNA); anatomia porównawcza; embriologia (płciowo -> zygota); cytologia (eukariotyczne – takie same komórki);
biochemia (grupy związków organicznych -> białko, aminokwasy itd.)
Antropogeneza:
Gromada: kręgowce
Podgromada: ssaki
Rząd: naczelne
Rodzina: człowiekowate
Rodzaj: homo
Gatunek: homo sapiens
Rząd: orangutan, goryl (małpy człekokształtne), szympans (najbliżsi krewni): 1)duża inteligencja, 2) łatwość uczenia, 3) śmieją, uczą, 4) używanie prostych narzędzi
5) podobne choroby, 6) atakują geny podobne pasożyty.
W Afryce 6-5 mln lat temu wspólny przodek. Cechy praczłowieka: dwunożność, zwiększenie objętości mózgu, sfałdowanie kory mózgowej.
Zależności międzygatunkowe w ekosystemie
Ekosystem dzieli się na część żywą - biocenozę, którą tworzą wszystkie żyjące organizmy, oraz część martwą, nieożywioną, którą tworzą skały, kamienie podłożę, ziemia, gleba, strumienie, jeziora, stawy, wydmy itp.
Biocenozę tworzą organizmy powiązane ze sobą stosunkami zależności.Jedne są pokarmem zjadanym przez drugich, inne całkowicie obojętne, jeszcze inne współdziałają ze sobą.Z zależności międzygatunkowych tworzą się łańcuchy pokarmowe w śród, których wyróżniamy:producentów, konsumentów I rzędu, II rzędu III rzędu, a czasem nawet IV rzędu oraz sieci łańcuchów pokarmowych połączonych ze sobą.
Istnieją również destruenci - grzyby oraz dżdżownice odżywiające się szczątkami roślin i zwierząt, detrytusem.
Spotkać się można z pojęciami takimi jak protokooperacja,komensalizm,symbioza (a w śród niej mikoryzę) drapieżnictwo i pasożytnictwo ;)
Ekosystem dzieli się na część żywą - biocenozę, którą tworzą wszystkie żyjące organizmy, oraz część martwą, nieożywioną, którą tworzą skały, kamienie podłożę, ziemia, gleba, strumienie, jeziora, stawy, wydmy itp.
Biocenozę tworzą organizmy powiązane ze sobą stosunkami zależności.Jedne są pokarmem zjadanym przez drugich, inne całkowicie obojętne, jeszcze inne współdziałają ze sobą.Z zależności międzygatunkowych tworzą się łańcuchy pokarmowe w śród, których wyróżniamy:producentów, konsumentów I rzędu, II rzędu III rzędu, a czasem nawet IV rzędu oraz sieci łańcuchów pokarmowych połączonych ze sobą.
Istnieją również destruenci - grzyby oraz dżdżownice odżywiające się szczątkami roślin i zwierząt, detrytusem.
Spotkać się można z pojęciami takimi jak protokooperacja,komensalizm,symbioza (a w śród niej mikoryzę) drapieżnictwo i pasożytnictwo ;)