składniowe środki stylistyczne:
Apostrofa - to zwrócenie się w formie wołacza do bóstwa, ojczyzny, osoby lub pojęcia oderwanego. Apostrofa ma zawsze podniosły charakter i nadaje utworowi ton uroczysty.
Inwokacja - jest rodzajem apostrofy. Występuje na początku utworu: poeta zwraca się poprzez nią do Boga, bóstw, muzy o natchnienie, aby rozpoczęte dzieło było jak najlepsze.
Powtórzenie - jest często stosowane w poezji i prozie. Polega na wystąpieniu w obrębie jednego wypowiedzenia tych samych wyrazów lub związków wyrazowych. Powtórzenie służy ozdobności stylu, nadaje rytmiczności, potęguje emocje i wrażenia.
Składniowym środkiem stylistycznym jest refren. Powtarzać się musi cała strofa, wers lub jego część.
Szyk wyrazów - w zdaniu może także pełnić funkcję stylistyczną. W polszczyźnie szyk wyrazów jest dość swobodny, co nie oznacza, że jest dowolny. Świadoma zmiana szyku wyrazów w stylistyce nazywa się inwersją.
odmiany liryki:
Liryka bezpośrednia - podmiot w 1. osobie liczby pojedynczej wyraża bezpośrednio swoje doznania.
Liryka pośrednia - to refleksja bezosobowa, podmiot liryczny jest ukryty w elementach narracji lub dialogu. Liryka pośrednia ma dwie odmiany:
- opisową, w której podmiot liryczny ukrywa się w opisie przedmiotów, przyrody, pejzaży;
- narracyjną, w której podmiot liryczny opowiada o jakimś zdarzeniu, a zatem liryczna puenta to synteza stosunku podmiotu do opowiadanych zdarzeń.`Liryka narracyjna bywa nazywana sytuacyjną, bo utwory upodabniają się do dramatu za sprawą wyraziscie zarysowanej sytuacji, w której uczestnicza bohaterowie liryczni, zaś ich wypowiedzi mogą ulegać przytoczeniu w formie dialogu.
- rymy męskie: posługujące się akcentem oksytonicznym (na ostatnią sylabę), np. sąd - błąd, dłoń - skroń, występują w wierszu sylabotonicznym,
- rymy żeńskie (dłuższe od męskich)
W zależności od umiejscowienia wyróżniamy:
- rymy końcowe - występują najczęściej, umieszczane są na końcu wersu,
- rymy wewnętrzne - występują w środku wersu (np. w "Bogurodzicy"), najczęściej są to rymy średniówkowe,
- rymy inicjalne - występują bardzo rzadko, jest to rym na początku wersu.
