Przeczytaj tekst, a następnie odpowiedz na pytania.
Aleksandra Okopier-Stawinska
Predmiescie jako inna Piosenka o koncu swiata
Należący do wojennego cyklu Glosy biednych ludzi wiersz Przedmieście odczytuje jako jedna a Miloszowskich wersji idei „końca świata". (...)
Prawda o „koncu Swiata" jako generalizacja aktualnego doświadczenia historycznego okazywała sie rownie trafna, jak banana, równie jałowa do rozwazania, jak trudna do premilezenia. Jako temat literacki mogla wstrzasad lub nudzic. U poetow okupacynych jej ekwiwalentna' figura by-wal motyw Apokalipsy; strzegacy wlasnej drogi Milosz pomijat go milezeniem. Unikat zreszta take prostej formuly „koniec swiata", która (...] wrowadzit otwarcie tylko do jednego utworu, i to ujmujac ja polemicznie wobec utartych wyobrazen. Piosenka o koncu Swiata przedstawia bowiem „dzien konca swiata" za pomoca serii niezmiernie zmystowo pociagajacych, nasyconych pogoda i spokojnym rytmem trwania obrazów zycia, opatrzonych autorytatywnym i bezapelacynym komentarzem - wyrokiem. Efekt tego utworu zasadza sie na przepastnym rozziewie miedzy obrazem a komentarzem. W innych utworach stosunek ten ulega zmianie, stabnie rola komentarza, a preslanie eschatologiczne zostaje wpisane w sam obraz, a nawet w nim zakamuflowane.
Takim kamuflazem jest Przedmiescie, skrywajace prawde ostateczna pod powierzchnia peryfe-ryjnego obrazka obyczajowego [...). Utrwalit tu Milosz znamienny klimat okupacynej powsze-dniosci: jatowosc egzystencji i uplywajacego czasu, duchowa, materialna i socjalna degradacje
Życia, a równoczesnie jego swoisty fason, surogaty rozrywki I elegancji. L.) Realistyezhe na pozór szczególy rodzajowego obrazka, tkniete uwazniejszym spojrzeniem - krusza sig i rozpadaja wraz 7 przepalanym storicem i pograzaiacym sie w sypkiei pylistosci pejzazem (. J. Mnie) lub bardzie) jawne pietno destrukeji od poczatku do korca naznacza caty swiat Przedmiescia.
Reka z kartami upada
W goracy piasek,
Stonce zbielate upada
W goracy piasek.
Ten zwodniczo prosty poczatek od razu wrowadza na trop znamienne) wlasciwosci tekstu: takiej organizacji znaczen, która umo¿liwia i zaktada dwupoziomowe ich odezytywanie - lekture powierzchniowa i lekture gleboka. Lektura powierzchniowa zaspokaja czytelnicza potrzebe ladu, sprowadzajac nieznane do znanego, skomplikowane do prostego, a niejasne do zrozumialego.
Z pierwszych zdan Przedmiescia wylania zatem informacje o grze w karty na goracym piasku w upalnym stoncu. Lektura gleboka kieruje wage na znaczenie niejasnego, docieka tego, co nie-wyrazone wprost, zapytuje o sens takiego mówienia. ..
Poczatek Przedmiescia dostarcza wielu podniet do lektury drugiego rodzaju. Zastanawia bo-wiem od razu eksponowaniem daleko posuniçtego paralelizmu miedzy niezaleznymi od siebie motywami - reka z kartami i zbielatym storcem. Zastosowane do nich jednakowe okreslenie predykatywne? upada w goracy piasek powoduje pewne odchylenie semantyezne w porownaniu ze zwyklym, neutralnym w tym kontekscie pada na goracy piasek i w efekcie dobitniej finalizuje i wzmacnia czynnosc padania, premieniajac jaw upadek i pograzanie sie. [.] Padac na piasek czy tez upadad w piasek moga karty, tu zas upada reka z kartami, reka oddzielona od postaci, nie wiadomo czyja, pozbawiona sily sprawezej. bo nierzucajaca kart, tylko - jakby bezwladnie - wrazz nimi upadajaca. Z kolei stonce zbiela-te jest nie tylko stoncem przymglonym w upalnym powietrzu, ale storcem odmienionym, traca-cym barwe, podobnie jak traci sie ja wraz z. zanikajacym życiem (por. zbielata twarz, zbiela-te usta). I takie wasnie storice, jakby podlegle kosmicznej katastrofie, upada w goracy piasek zamiast zwyczajnie nan pa dat. Niepokojaca dziwnosé wystowienia tych wszystkich obrazow nie likwiduje zawartej w nich rzeczowej informacii, ale ja odksztalca, nasycajac pierwiastkami porazenia i rozpadu.
Zadanie 1. Dobierz słowa z akapitu 2 do podanych w tabeli definicji. Pamiętaj, e ta definicja musi być adekwatna do kontekstowego użycia wyrazu w tekście.
1) (definicja) nieorginalny, pospolity --> (wyraz w tekście) ..........
2) (definicja) niedpuszczający sprzeciwu --> (wyraz w tekście) ...
3) właściwy sens czegoś zostaje ukryty ---> (wyraz w tekście) ....
4) (definicja) dotyczący pośmiertnych losów człowieka i ostatecznych losów świata ---> (wyraz w tekście) ....
b) Wymienione czynności mowy są:
A-przysłówkami
B- czasownikami
C- rzeczownikami
D- przymiotnikami
Zadanie 2.
a) Określ jaka funkcja dominuje w zdaniu "Takim kamuflażem jest Przedmieście" skrywające prawdę ostateczną pod powieszchnią peryferyjnego obrazka obyczajowego".
b) Uzasadnij swoją odpowiedź odwołując się do cechy tej funkcji.
Zadanie 3. Wypisz z akapitu czwartek cztery pary antonimów
Zadanie 4. Wskaż szereg zawierający części mowy, które w sfoermuowaniu "upada w gorący piasek" zmieniły znaczenie sformuowania "pada na gorący piasek"
A- czasownik, spójnik
B- czasownik, przyimek
C- Czsownik, partykuła
D- czasownik, wykrzyknik.
b) Jakie nowe znaczenie zyskuje dzięki przekształceniu neutralne sformuowanie "pada na gorący piasek"?
Zadanie 5. Sformuowanie "upada na gorący piasek" to
A- porównanie
B- synekdocha
C- hiperbopla
D- metafora
b) Określ jaką funkcję pełni ten środek stylistyczny w wierszu zdaniem autorki.