2. Dokonaj streszczenia logicznego tekstów według schematu. Jaka jest teza tekstu? nie potrafili oni trozumieć w sposób racjonalny. Jakie argumenty przemawiają za tą tezą? KARTA PRACY Jakie przykłady dowodzą słuszności argumentów? Postacie mityczne mają tę niewątpliwą zaletę, że są plastyczne, a co za tym idzie - praktyczne. Nie są czymś stałym, nie mają początku i końca, żyją poza czasem i przestrzenią. Stanowią pewien ,,miękki wzorzec" zachowań, relacji, poglądów i wartości, który w łatwy sposób ulega przetworzeniu i interpretacji. [...] Na wariacki pomysł samodzielnego odczytania historii dwu popularnych bogów greckich, Apollina i Dionizosa, wpadł Fryderyk Nietzsche, który w swoim pierwszym dziele Narodziny tragedii podejmuje kwestię ,,apollińskości" i ,,dionizyjskości" jako żywiołów dających początek greckiej tragedii. Nietzsche rychło porzucił [...] rozważania o sztuce na rzecz budowania własnego systemu moralnego. Nie zrezygnował jednak z postaci Apollina i Dionizosa, które służyły mu jako figury (symbole) określonych postaw etycznych. [...] W myśli Nietzscheańskiej bóg Apollo nosi cechy flegmatyka: jest uosobieniem spokoju, harmonii, marzenia sennego i wyciszenia. Niemiecki filozof [...] nazywa Apollina ,,bóstwem etycznym", czyli takim, które tworzy zachowaniom człowieka pewną ramę, wytycza granice poznania, próbuje przeprowadzić podział na działania etycznie właściwe i etycznie naganne. [...] Apollińskie zachowanie miary, ów umiar, o którym Nietzsche wypowiada się z nieukrywaną niechęcią, jest de facto moralną powściągliwością, hamulcem powstrzymującym człowieka przed jego naturalnymi zachowaniami. Pobrzmiewa tu echo obyczajowego ,,wypadania": z góry narzucone zasady moralne i społeczne wtłaczają jednostkę w nieprzyjazną przestrzeń, w której coś wypada, a coś nie wypada mu zrobić, powiedzieć, nawet pomyśleć. [...] Apollo, jako moralista, wydaje się mówić: ,,Rób, co do ciebie należy. Zapomnij o swojej naturze". [...] Wydaje się ,,nieludzki", nie jest w stanie zrozumieć potrzeb zwykłego śmiertelnika. Jest zbyt perfekcyjny, by pozwolić sobie na skażenie się choćby rysą naturalnego popędu. Odwraca się od tego, co cielesne i brutalne, nie chce uczestniczyć w teatrze grozy, jakim jest ludzki świat. Za wszelką cenę próbuje utrzymać fikcję ideału, dopasowania i piękna. Estetyka jest dla Apollina priorytetem i jej próbuje on podporządkować ludzkie zachowania. [...] Człowiek apolliński na pierwszym miejscu stawia ład, harmonię i zgodę. Gardzi gwałtownością, ,,krwią i mięsem", brzydotą (choćby obrazowała ona prawdę). Estetyczna ułuda staje się tu ważniejsza niż brutalna autentyczność. [...] Bóg winnej latorośli jest konstrukcją odwrotną do boga Delf. [...] O ile Apollo reprezentuje ,,mądrość pozoru", to naturą żywiołu dionizyjskiego jest upojenie, utrata racjonalności, pojednanie człowieka z naturą. [...] owo połączenie się na powrót człowieka z przyrodą symbolizuje powrót do pierwotnych instynktów, które zostały przykryte obyczajem społecznym i etyką. Dionizos staje się tu piewcą wyzwolenia się z kajdan narzuconych norm. Tej nieco anarchicznej postawie odpowiadają poszczególne cechy Dionizosa: nieprzewidywalność, spontaniczność, nieokiełznana i nieukierunkowana dynamika [...]. Dionizos jest na wskroś antyracjonalny, działa instynktownie, jego żywiołem jest ekstatyczny taniec. Gdyby zaprosić na parkiet Apollina i Dionizosa, pierwszy tańczyłby walca, drugi raczej pogo. [...] Grecki bóg wina uznaje zasadę, według której każdy ma taką moralność, jaką ma naturę. Przeczy to istnieniu moralności obiektywnej. [...] Stoimy wobec bezmiaru natury człowieka, respektując jej dziwność i brutalność. Ewa Gorlewska Moralność mitu i mit moralności. Apollo i Dionizos jako figury etyczne w myśli Fryderyka Nietzschego, ,,Próby. Pismo Wydziału Filologicznego Uniwersytetu w Białymstoku" 2014, nr 2, s. 67-75.​