O 0 0 KARTA PRACY 2. FILOZOFIA JAKO NAUKA ZADANIE 1. Przyporządkuj fragmenty dziel do wymienionych dziedzin filozofic Blozofia polityki filozofia języka ontologia Alozofia czlowieka filozofia religi epistemologia a) Jedyną drogą do tego, teby ustanowić taką moc nad ogolem ludzi, która by byla zdolna bronić ich od napaści obcych i od krzywd, jakie sobie czynią wzajemnie, i która by przez to dawala im takie bezpieczenstwo, izby swoim wlasnym staraniem i plodami ziemi mogli się wyżywić i być w zadowoleniu-os jedyną taką droga jest przenieść calq ich moc i sile na jednego człowieka albo na jedno zgromadzenie ludzi, które by moglo większością głosów sprowadzić indywidualną wolę ich wszystkich do jednej woli. A to znaczy tyleż, co stanowić jednego cztowicka czy jedno zgromadzenie, które by ucieleśnialo ich zbiorową osobę estetyka T Hobbes, Lewiatan, pezet. C. Znamierowski, PWN, Warszawa 1954, a 151 b) Zaloimy zatem, że umysl jest, jak się to mówi, czystą kartą, nie zapisaną żadnymi znakami, że nie ma on idei jak się dochodzi do tego, te je zdobywa? Skąd ten ogromny zapas obrazów, niemal nieskończenie rdnorodnych, którymi nieustannie czynna, nieograniczona wyobraźnia ludzka zapelnila smysl. Skąd bierze się w umyfle caly material dla rozumu i wiedzy. Odpowiadam, na to jednym słowem z doświadczenia, na nim oparta jest cula nasza wiedza i z niego ostatecznie się wyprowadza. Nasze obserwacje zwrócone ku zmyslowym neciom z wnętrznym czy też ku wewnętrznym czynnościom duchowym, które postrzegamy i które są przedmiotem naszej refleksji-oto, co zaopatruje umyst w cały material myflenia. 1. Locke, Horwatania dotyczące rozumu ludzkiego, przel. B. Gawecki, PWN, Warszawa 1955, 119-120 e) Nie potrzebujemy zatrzymywać się dhugo nad płynącym z niewiedzy błędnym mniemaniem, jakoby ci, którzy chcą mierzyć dobro i zlo użytecznością, poslugiwali się tym terminem w tym jego codziennym tylko i wąskim sensie, w jakim to, co użyteczne, przeciwstawia się temu, co przyjemne. Zastrzegam się w stosunku do filozofów krytykujących urylitaryzm, że nie chcę nawet przez chwilę stwarzać pozoru, jakobym bral ich za ludzi zdolnych do tak niedorzecznego nieporozumienia. Nieporozumienie to jest tym bardziej nieoczekiwane, że innym pospolitym zarzutem czynionym utylitaryzmowi jest wręcz przeciwny zarzut sprowadzania wszystkiego do przyjemności, i to w jej najbardziej wulgarnej postaci. JS Mill, Utylitaryzm, przel. M. Ossowska, PWN, Warszawa 2005, s. 9. d) Narzuca się teraz samo przez się, by ze znakiem (nazwą, zwrotem, litera) wiązać prócz tego, co on oznacza i co można nazwać jego znaczeniem (Bedeutung), takie coś, co nazwalbym jego sensem (Sinn), iw czym zawarty jest ów sposób, w jaki przedmiot jest dany W naszym przykładzie wyrażenia „punki przecięcia prostych a i b oraz punkt przecięcia prostych bic" miałyby więc wprawdzie to samo znaczenie, ale nie ten sam sens. Podobnie „Gwiazda Wieczorna" i Gwiazda Poranna" mialyby to samo znaczenie, ale nie ten sam sens. G. Frege, Pisma semantyczne, przel. B. Wolniewicz, PWN, Warszawa 1977, s. 61-62 e) Dzieło sztuki na tle epoki, na tle stylu czy kierunku, do jakiego należy, czy też na tie całokształtu twórczości arty stycznej danego twórcy- to główny przedmiot zainteresowań historyka sztuki M. Golaszewska, Zarys estetyki, PWN, Warszawa 1984, s. 34. f) Żaden powszechnik nie jest substancją, obojętnie jakbyśmy się nań zapatrywali. Stąd też rozważania umysłu nie decydują o tym, że coś jest lub nie jest substancją, aczkolwiek znaczenie terminu sprawia, że termin ten orzeka o czymś substancję" lub nie orzeka, z tym, że nie orzeka tego W. Ockham, Suma logiczna [w] Filozofia dla Wydawnictwa S g) Sluba ideatom humanistycznym nie oznacza rezygnacji z religii, lecz z w wa. Tym samym zaś może być podstawą oczekiwanej wciąż ascezy ludzi, kto i poprzez niego chcq shużyć Bogu Wybór tekstów, red. B. Markiewicz, ogicze, Warszawa 1987, s. 110. anej shitby Botej wypły e, w tymże świecie P. Teilhard de Chardin, Rozważania nad naukowym prawdopodobieństwem i religijnymi kos ponadludzkiej [w:] M. Karas, Przyszłość ludzkości w filmi Kwartalnik Filozoficzny", t. XXXIX KARTA PRACY I FILOZOFAA istolic din,
